Çağdaş Çincede Nezaket ve Nezaket İlkeleri

Abstract

Dil ve kültür ilişkisinde öne çıkan olgulardan biri olan nezaket, dil ve kültür gibi toplumdan topluma değişen normlara sahiptir. Bu normlar, her toplumun kültürel ve ahlak değerlerine göre şekil alarak toplumsal bir davranış formuna dönüşmektedir. Antik çağlardan itibaren Çin toplumu ahlak ve saygı kurallarına verdiği önem ile tanınmaktadır. Kültür ve ahlak kuralları aracılığıyla Çincede kendine özgü bir yer edinen nezaket kuralları, Batılı araştırmacılardan Amerikalı Dilbilimci Robin Lakoff’un, İngiliz dilbilimci Geoffrey Neil Leech’in, Amerikalı dilbilimci Penelope Brown ve İngiliz sosyalbilimci Stephen G. Levinson’ın öne sürdüğü nezaket kuramlarından çok daha farklı dilsel, yapısal ve kültürel özellikler taşımaktadır. Bu nedenle bu çalışmada, öncelikle Batılı araştırmacılar tarafından ileri sürülen nezaket kuramları incelenecek, daha sonra Çin’de nezaket kavramının tarihsel kökeni hakkında bilgi verilerek Çinli dilbilimci Gu Yueguo (1990) tarafından ortaya koyulan Çağdaş Çincedeki Nezaket İlkeleri üzerinde durulacaktır. Bu çalışmanın amacı, ülkemizde Çağdaş Çincede nezaket üzerine yapılacak araştırmalara ışık tutmak ve Batıdaki nezaket dilinden daha farklı özellikler gösteren Çinceye özgü nezaket ilkelerini tanıtmaktır.