TEKSTİL VE HAZIR GİYİM MARKALARINA AİT SEÇİLEN BAZI ÜRÜNLERİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Temelde gelecek nesillere ekonomik, ekolojik ve sosyal koşulları devam ettirilebilir ve yaşanabilir bir dünya bırakmak anlamına gelen sürdürülebilirlik, dünya ve insanlık için son derece önemli bir kavramdır. Sürdürülebilirlik, bir ürünün mevcut durumunu koruyarak devam edebilen ve kendini yenileyebilen anlamına gelmektedir. Günümüzde bir gereklilik olan sürdürülebilirlik birçok disiplini kapsayan bir biçimlendirme hareketidir. Birçok sektörde olduğu gibi tekstil sektöründe de firmaların uyguladıkları sürdürülebilirlik politikaları çevrenin, ekonominin ve sosyal gelişimin desteklenmesi için oldukça önemlidir. Bu araştırma makalesinde, Türkiye ve Dünya çapında sürdürülebilirlik ilkesini uygulayan tekstil markaları incelenerek uyguladıkları sürdürülebilirlik yaklaşımları ele alınmıştır. Bu doğrultuda yerli ve yabancı markalar olmak üzere 28 adet firmadan 140 adet ürün seçilmiştir. Seçilen tekstil firmalarının sürdürülebilirlik faaliyetleri kapsamında ürettikleri bu ürünler, üretim yöntemleri, hammadde içerikleri ve ürün maliyetleri olarak uygulama amaçlarına uygun sınıflandırma yapılmıştır. Ürünlere ait bu bilgiler, SPSS 24 istatistiksel analiz yöntemi ile karşılaştırmalı olarak histogram dağılımı ve bar grafiği kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz edilen veriler doğrultusunda, yerli markalar yöntem olarak; ortalama %67 oranında en fazla doğal hammaddeyi kullanırken yabancı markalar ortalama %29 oranında en fazla organik hammadde kullanmıştır. Yabancı markalarda doğal hammadde kullanımı ortalama %27 iken yerli markaların kullandığı organik hammadde oranının ortalama %6 olduğu saptanmıştır. Yabancı markaların organik hammadde kullanım tutumu yerli markalara göre oldukça yüksek iken, bu durum doğal hammadde kullanımında tam tersi bir eğilimdedir. Yabancı markalar organik hammaddeleri tercih etmeleri tüketici talepleri, devlet politikaları, uluslararası rekabet gücü gibi faktörler ile ilişkilidir. Ürün içeriği olarak yabancı markalar, %27 oranında %100 Organik Pamuk kullanıldığı görülürken, yerli markalarda ise bu oran %7 ile en çok kullanılan ikinci içeriktir. Yerli markaların en fazla kullanılan içeriği %59 oranı ile %100 Pamuk elyafıdır. Bu durum yerli markalarda %100 pamuk kullanımının organik pamuk kullanımının önünde olduğunu ve geliştirilmesi gerektiğini göstermektedir. Çalışma sonucunda, tekstil firmalarının ürünlerinin sürdürülebilirlik kapsamında nasıl geliştirilebileceği, hammadde, üretim yöntemi ve geri dönüşüm açısından yapabilecek faaliyetler ve üretici ve tüketici açısından alınabilecek önlemler aktarılmıştır.