An Example of the Analysis of Accessibility to Educational Institutions on the Basis of Geographic Information Systems (GIS): Altıeylül (Balıkesir)

Abstract

Eğitim, genel bir ifade ile “bireyde istendik yönde davranış kazandırma süreci” olarak tanımlanmaktadır. İnsan davranışlarının şekillendirilmesinde informal/formal eğitimin önemi büyüktür. Formal eğitimin önemli hedeflerden biri de fırsat eşitliğidir. Eğitimdeki fırsat eşitliğinin sağlanmasındaki kriterlerden bir de eğitim kurumlarına erişebilirliktir. Bu nedenle bu çalışmada Balıkesir ilinin merkez ilçelerinden biri olan Altıeylül’deki devlet okullarına erişilebilirlik ele alınmıştır. İlgili okullara erişilebilirliğin yanında derslik, öğrenci ve öğretmen sayıları da Türkiye ortalamaları ile karşılaştırılıp yorumlanmıştır. Eğitim kurumlarına erişilebilirlik 29030 sayılı “Yürüme mesafeleri” başlıklı yönetmelikteki mesafeler baz alınarak bir coğrafi bilgi sistemleri yazılımı olan ArcGIS programıyla analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre eğitim kurumlarına erişim noktasında en problemli eğitim kademesinin anaokulları olduğu tespit edilmiştir. Okullara erişimin eğitim kademesi yükseldikçe azaldığı tespit edilmiştir. Buna göre araştırma sahasındaki yapıların/nüfusun okullara erişim oranları; anaokulunda %26; ilkokulda %45,3; ortaokulda %84; ortaöğretimde %99,2’dir. Her ne kadar anaokulu ve ilkokul dışındaki diğer eğitim kademelerinde erişim sıkıntısı görülmese de hızlı nüfus atışı ve şehirleşmeye bağlı olarak ilerleyen yıllarda diğer eğitim kademelerine erişim problemi oluşabilir/artabilir. Nüfusun ve yapıların okullara erişilebilirliği noktasında yaşanan/yaşanacak birtakım problemlerinin minimize edilebilmesi için öncelikle erişim sıkıntısı olan mahallere eğitim kurumu inşa edilmeli, daha sonrasında ise şehirsel gelişimin gerçekleşeceği alanlar planlanarak ilgili mevzuattaki mesafeler göz önünde bulundurularak harekete geçilmelidir.