Sürdürülebilirlik Kütüphane Yakınsamasına Bilgi Üzerinden Farklı Bir Bakış: Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) ve Kütüphaneler

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, Birleşmiş Milletler tarafından 2000 yılında ilan edilen ve 17 ana başlık altında gruplandırılan Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) bağlamında, Avrupa Birliği’nin 2022 Sürdürülebilir Kalkınma İzleme Raporu ile bu raporda sürdürülebilirlik adına elde edilmek istenen evrensel kazanımların sağlanmasında bilgi kullanımının önemi ve doğru bilgiyi, doğru zamanda, doğru gereksinim sahibi ile birleştirme misyonu ile hizmet veren kütüphanelerin süreç içindeki yeri hakkında genel bir ilişkilendirme yapılarak, konu hakkında bilgibilim paydaşlarının dikkatinin çekilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmanın amacı doğrultusunda, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinde işaret edilen küresel kalkınma amaçları ile alt amaçlarda önceliklendirilen unsurlar, bilgi ile olan yakınsamaları bağlamında ele alınmıştır. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile ilintili amaç ve unsurların, bilgi merkezi kimliğiyle, bilgi üzerinden kütüphaneyle ilişkilendirmelerinin yapıldığı çalışmada içerik analizi yapılmış ve betimle yönteminden yararlanılmıştır. Bulgular: Yapılan içerik analizi sonucunda, sürdürülebilirlik açısından dünyadaki en önemli rehber kaynak olarak kabul edilen Avrupa Birliği Sürdürülebilir Kalkınma 2022 İzleme Raporu’nda verilen Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri alt amaç ve öncelikli alanlarının tamamının doğrudan ya da dolaylı biçimde bilgi ile ilişkili olduğu, bu ilişkiye bağlı olarak kütüphanelerin de hedeflerin gerçekleştirilmesinden aktif rol alabileceği gerçekliği saptanmıştır. Sonuç: Yalın bir ilişkilendirme üzerinden, genel bir değerlendirmenin ortaya konduğu çalışmada, hizmet felsefesini günümüzün değişen bilgi ve bilgi kaynağı algısı odağında dönüştürme sürecinde olan kütüphaneler için sürdürülebilirliğin ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin toplumsal kabul açısından son derece önemli bir fırsat olabileceği sonucu ortaya konulmuştur. Özgünlük: Çalışma, ulusal literatürde henüz yeteri kadar ele alınmayan ve günümüzün en önemli kavramlarından biri olan sürdürülebilirlik ile bilgi merkezleri ilişkisine ilk olma özelliği taşıyan bir bakış açısı getirmenin yanı sıra, sürdürülebilirliğin bilgi ve etkin bilgi kullanımı üzerinden kütüphaneler için bir fırsat olabileceğine dikkat çekmesi bakımından da özgün değere sahiptir.