Örenli metamorfitlerinin jeokimyası, kökeni ve tektonik yerleşimi (Çanakkale, Biga Yarımadası, KB Türkiye)

Abstract

Örenli metamorfitleri (Çanakkale) KB Türkiye’de Biga Yarımadası’nın güney kesiminde yüzlek vermektedir. Makroskobik ve petrografik gözlemlere dayanarak bu kayalar başlıca metapelit. metabazit ve mermer ardalanmasından oluşmaktadır. Örenli metamorfitlerinde baskın litolojiyi oluşturan şistler sarımsı kahverenkli. iyi foliasyonlu ve ince-orta kristallidir. Petrografik analizler şistlerin başlıca kuvars, Klorit, feldspat ve mika mineralleri içerdiğini göstermektedir. Klorit minerallerinin biyotit minerallerinden dönüşmüş olarak gözlenmesi Örenli metamorfitlerinin yeşilşist fasiyesinde metamorfizma geçirmiş düşük dereceli metamorfik kayalar olduğunu işaretler. Şistler içerisindeki feldspatların bolluğu yakındaki kaynak kayalarından hızlı bir sediment çökeliminin olduğunu belirtir. Bu metamorfik kayalardan kaynak alanlarının. çökelme havzalarının ve tektonik ortamlarının ortaya çıkarılması amacıyla ana. iz ve nadir toprak elementi analizleri yapılmıştır. Ana element jeokimyası ve iz element oranları (örneğin Th/Sc, La/Th, Cr/V ve Y/Ni) ise bu tür kayaların baskın olarak ortaç-felsik bileşimde olan kaynak kayalarından türediğini ifade etmektedir. Benzer şekilde Örenli metamorfitlerinin olası kaynak alanları Devoniyen ve Karbonifer yaşlı kayalardan oluşan Sakarya Zonu’nun kristalin temelidir. Ana ve hareketsiz iz elementlere (örneğin Th-Co-Zr/10 ve Th-Sc-Zr/10) ve La/Y-Sc/Cr oranlarına dayanılarak oluşturulan tektonik ortam ayrım diyagramlarında metapelitik kayalar pasif kıta kenarı ve okyanusal ada yayı ortamlarında çökelmiştir. Petrografik ve jeokimyasal sonuçlara göre metapelitik kayalar iki farklı kaynaktan türemiş olabilir. Birincisi. kıtasal kaynaktan kuvars ve metamorfik kırıntılar gelmiştir. Diğeri ise volkanik bir yaydan feldspat. plajioklas ve volkanik kırıntılar gelmiştir. Diğer bir deyişle metapelitik kayalar yay gerisi havzada hem aktif volkanik yaydan hem de kıtadan malzeme almıştır.