Estimating the Network Efficiency of the Sturgeon Value Chain in Azerbaijan

Abstract

Bu çalışmanın amacı mersin balığı yetiştiriciliğinde önemli ülkeler arasında yer alan Azerbaycan’da yetiştiricilik yoluyla elde edilen mersin balığı eti ve havyarının değer zincirini incelemek ve toplam ağ etkinliğini tahmin etmektir. Araştırma verileri Azerbaycan’da lisansı olarak mersin balığı yetiştiriciliği yapan 4 işletmeden ve ürünlerin tüketiciye ulaştırılması sürecinde değer zincirinde yer alan aynı sayıdaki aktöre uygulanan anketlerle elde edilmiştir. Mersin balığı yetiştiriciliği yapan işletmelerin genel özellikleri tanımlayıcı istatistiklerle belirlenmiştir. Mersin balığı eti ve havyarının değer zinciri haritası oluşturulmuş ve Porter modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Değer zincirinin etkinliği ağ VZA modeliyle tahmin edilmiştir. Araştırma bulguları ile, üreticilerin mersin balığı ürünleri değer zincirlerine en yüksek katkıyı yapmasına rağmen, değerden aldıkları payın düşük olduğu, balık etinde bunun negatif değerlere sahip olduğu belirlenmiştir. Piyasa türüne göre ağ etkinlik skorları arasında fark olduğu, dış piyasa değer zincirlerinin, iç piyasa kıyasla ağ etkinlik seviyesinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Mersin balığı ürünlerinin değer zincirlerinde payların adil dağılımına odaklanan eğitim programının zincir boyunca tüm aktörlerin iş birliği ile bütüncül bir şekilde yürütülmesi hem ağ etkinliğinin hem de zincirlerin her aşamasındaki aktörlerin toplam ağ etkinliğinin artırılmasına olumlu katkı sağlayabilir.