Server Demirtaş’ın Hareket ve Duygu Temelli Heykelleri Üzerine Bir Sorgulama

Abstract

Taş ve mermer gibi geleneksel araçların kullanıldığı ve hareket algısının heykelin statik duruşunun kırılarak ifade edildiği antik dönemlerden günümüze uzanan süreçte, heykel sanatı alanında hareket ve dinamizm önemli kavramlar haline gelmiştir. Heykelde hareket olgusunun, modern sanat kavramının tartışılmaya başlanması ile yeni bir kimlik kazandığının görüldüğü süreçte; kinetik bir sanat eserini, hareketli herhangi bir nesneden ayıran özelliklerin neler olduğunu sorgulama fikri de önemli hale gelmiştir. Bu bağlamda, çalışma kapsamında; “etkileri için harekete bağlı olunan sanat” tanımı çerçevesinde, Server Demirtaş’ın hareket temelli heykelleri üzerinden, kinetik heykelin sınırlarını oluşturan unsurları ve Demirtaş’ın üretimlerini kinetik heykel kategorisinde değerlendirmeyi olanaklı kılan nitelikleri tartışmak amaçlanmıştır. Çalışmanın ilk kısmında kinetik sanat ve kinetik heykele ilişkin alan yazın taramalarına yer verilmiş, devamında ise Server Demirtaş’ın hareket temelli heykelleri ile çeşitli açılardan benzerlikleri olan animatronik ve robotik üretimler üzerinden bir karşılaştırma yapılarak kinetik heykeli meydana getiren unsurlar tartışılmıştır. Sorgulamalar doğrultusunda; Demirtaş heykellerinde hareketin yanı sıra heykelde yaratılan duygu durumlarının da ön plana çıktığı anlaşılmıştır. Heykellerdeki duygu durumlarının oluşturulmasında, hareketin varlığına ihtiyaç duyuluyor olması durumunun ise Server Demirtaş üretimlerinin kinetik heykel kategorisinde değerlendirilmesini sağlayan ana unsur olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sanatçının hareketli heykelleri üzerinden yapılan sorgulamalar aracılığıyla ise; “hareketten doğan etkinin ötesine bakabilme” ediminin kinetik bir eserin değerlendirilmesinde önemli bir etken olduğu çıkarımına varılmıştır.