Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medyada Kimlik İnşasına Yönelik Ölçek Geliştirme Çalışması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, sosyal medya kullanımının, özellikle üniversite öğrencilerinin kimlik inşası süreçlerine olan etkilerini anlamak ve bu etkileri ölçmek için geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Bu araştırmanın saha çalışması, Türkiye'nin farklı coğrafi bölgeleri ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) yer alan 70'in üzerindeki üniversitede örgün öğrenim gören toplam 493 sosyal medya kullanan öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bu katılımcıların 293'ü kadın ve 200'ü erkektir. Evrenin (toplam öğrenci nüfusu) farklı coğrafi bölgelerini (tabakalarını) anlamlı ve gerekli bir örneklem büyüklüğünde temsil etmek amacıyla orantısız tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu araştırmanın sonuçları, sosyal medyanın kimlik inşası süreçlerinde önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Analiz sonuçlarına dayanarak “Sosyal Medyada Kimlik İnşası Ölçeği”nin (SMKİÖ) 19 maddeden ve üç ayrı faktörden oluştuğu belirlenmiştir. Elde edilen faktör yapısı, “İçerik Odaklı Etkileşim”, “Gizlilik ve Güvenlik” ve “Kişisel Gelişim ve Kendini İfade Etme” olarak üç temel boyutu yansıtmaktadır. Bu boyutlar ya da faktörler, katılımcıların kimlik inşası süreçlerinde farklı yönleriyle etkili olduklarını ortaya koymaktadır. Ayrıca, ölçeğin geçerliliği ve güvenirliği açısından yapılan analizler olumlu sonuçlar vermektedir. Faktör yük değerlerinin kabul edilebilir eşik değerlerini aştığı gözlemlenmiştir. Madde-toplam korelasyonları, ölçeğin maddelerinin ölçek toplam puanıyla anlamlı düzeyde ilişkili olduğunu göstermektedir. Cronbach Alfa (α) katsayıları ise ölçeğin iç tutarlılığını ve güvenirliğini doğrulamaktadır. Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısının 0,845 olarak hesaplanması, ölçeğin öğeleri arasındaki güçlü bir ilişki olduğunu göstermektedir.