Sosyal Politikayı Şekillendiren Temel Perspektifler: Refah Devletinin Kodları

Abstract

Toplumsal sorunların ortaya çıkardığı sosyal politika, toplumsal olaylar doğrultusunda zaman içerisinde değişmiş ve dönüşmüştür. Şüphesiz ki toplumsal olayları etkileyen ideolojiler de sosyal politikanın değişiminde doğrudan rol oynamışlardır. Ekonomik, siyasal ve sosyal açıdan farklı bakış açılarına sahip olan ideolojiler ve düşünceler, ortaya koydukları ilkeler çerçevesinde sosyal politikaya da farklı perspektifler kazandırmışlardır. Serbest piyasayı savunan liberalizm, refah uygulamalarının piyasa mekanizması ile çelişmeyecek şekilde devlet dışı aktörlerce sunulmasını savunmaktadır. Var olanı korumayı temel ilke olarak benimseyen muhafazakar gelenek ise serbest piyasanın ortaya çıkardığı eşitsizliklerin yumuşatılması noktasında, onarıcı bir görev üstlenerek, sosyal politikaya dair farklı bir yaklaşım ortaya koymaktadır. Hem piyasacı hem de devletçi argümanları kapsayan sosyal demokrasi, sahip olduğu pragmatik bakış açısı doğrultusunda, idealizmden çok yapılabilirliği önemsemektedir. Bu bağlamda da refah devletinin amacını; ilkelerden, araçlardan ve yönetim biçiminden bağımsız bir şekilde toplumsal gelişme olarak belirlemiştir. Kapitalizmin tamamen ortadan kaldırılması gerektiğini savunan sosyalizm, refah devletini de kapitalizmin ortaya çıkardığı bir kurum olarak görmektedir. Sosyal demokrasi gibi pragmatik bir bakış açısına sahip olan üçüncü yol yaklaşımı ise sonuçlardan ziyade sebeplere yoğunlaşarak, gelirin yerine fırsatların yeniden dağıtılmasını, sosyal politikanın temel hedeflerinden birisi olarak ortaya koymaktadır. Sosyal politika bağlamında, erkeklerden bağımsız bir şekilde kadınlara özgü bir perspektifin ortaya çıkmasını sağlayan feminist yaklaşım, geleneksel aileye karşı çıkarak, erkeğin ekmek kazanan, kadının ise bakım sorumlusu olarak görüldüğü refah anlayışını reddetmektedir. Bu çalışmada; bahse konu ideolojilerin, sosyal politikayı nasıl ve ne yönde şekillendirdiği ele alınarak, bu bağlamda ortaya çıkan çelişkiler ve eksiklikler tartışılmaktadır. Her biri ayrı bir başlık altında detaylı olarak açıklanmaya çalışılan ideolojiler, sosyal politikaya kazandırdıkları perspektifler çerçevesinde incelenmektedirler.