Analysis of Postgraduate Education Studies in Turkey: A Content Analysis Study

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de lisansüstü eğitim konusunda yapılan çalışmaların incelenmesi, lisansüstü eğitim konusunda mevcut araştırma eğilimlerinin belirlenmesi ve araştırmaların benzerlik ve farklılıklarının ortaya konmasıdır. Araştırmanın veri kaynağını 2003-2021 yılları arasında yayımlanmış otuz yüksek lisans tezi, beş doktora tezi ile otuz sekiz makale olmak üzere yetmiş üç araştırma oluşturmaktadır. Tarama modelinde desenlenen araştırmada, içerik analizi türlerinden betimsel içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından oluşturulan lisansüstü eğitime yönelik araştırmaları inceleme formu ile toplanmıştır. Veriler kategorik analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırma bulgularına göre, lisansüstü eğitim konusunda son yıllarda araştırmaların arttığı, araştırmaların çoğunluğunu makalelerin oluşturduğu belirlenmiştir. Araştırmalarda en fazla nitel araştırma yönteminin tercih edildiği, çalışmaların çoğunluğunun tek yazarlı olduğu ve genellikle lisansüstü eğitim programlarının değerlendirilmesi, lisansüstü eğitime yönelik görüş ve sorunlar gibi tekrar eden konularda çalışmaların yapıldığı görülmektedir. Araştırmalarda sıklıkla nicel genel tarama ile nitel durum desenlerine yer verildiği, araştırmaların çoğunda veri toplama aracı olarak anket ve görüşme formunun kullanıldığı ve en fazla seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinin tercih edildiği belirlenmiştir. Ayrıca araştırmaların yoğunluklu olarak lisansüstü öğrencilere ve yükseköğretim kademesine yönelik olarak gerçekleştirildiği, veri analizinde betimsel analiz ve içerik analizinin kullanıldığı belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak, farklı desenlerde ve karma yöntem araştırmaları ile konunun farklı boyutlarla ele alınması, araştırmacıların araştırma yöntemleri konusunda bilgi ve yeterliklerinin geliştirilmesi önerilmektedir.