Studying The Relationship Between Geography and Human in Ancient Greek Philosophy and Ibn Khaldun

Abstract

Yeryüzü, çevre veya bulunulan coğrafyanın şartları, insanı ve insan etkinliklerini sürekli etkilemiş ve etkilemeye de devam etmektedir. Çünkü insan gerek fizikî, gerek düşünsel ve ahlâkî olmak üzere birçok yönden bu faktörlere maruz kalmaktadır. Bu etkiyi yazıya döken düşünürlerin metinlerini inceleyerek, sorunun nasıl ve hangi boyutlarda ele alındığını ve nasıl anlaşıldığını ortaya koymak konuyu daha iyi anlamamızı sağlayacaktır. Özellikle bu sorunu büyük ölçüde çok daha eski tarihlerde inceleyen Eskiçağ Yunan filozofları ve sonrasında İbn Haldun’un görüşlerine bakılacaktır. İnsan ve çevre arasındaki ilişkinin ne olduğu, hangisinin daha ağırlıkta olduğu ve bunun ölçütünün ne olduğu tartışma konusudur. İnsan, doğanın parçası olduğuna göre, insanı dolayısıyla kendimizi daha iyi anlamak için, bu konu büyük önem arz etmektedir. Bu sebeple, makalemizde başlangıçta coğrafyanın ne olduğu, metodu, konusu kısaca incelendikten sonra coğrafyanın temel ilgi alanı olan mekân ve iklimin insanın yapısına, düşüncesine olan etkileri Eskiçağ Yunan dönemi düşünürleri ve İbn Haldun özelinde ele alınacaktır.