Turizmde yeşil pazarlama: Bibliyometrik bir analiz

Abstract

Turizm dünyanın en hızlı gelişen sektörlerinden birisidir. Bu hızlı gelişim beraberinde birçok çevre sorununu ortaya çıkarmaktadır. Çevre sorunlarının en aza indirgenmesi yeşil pazarlama anlayışı ile olmaktadır. Bu çalışmada öncelikle turizmde yeşil pazarlama ile ilgili bilgi verilmektedir. Çalışmanın esas amacı “yeşil pazarlama” ve “turizm” kavramlarını betimsel analiz yöntemi yardımıyla doküman inceleme modeli kullanılarak analiz etmek ve bu kavramların bibliyometrik özelliklerinin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda Scopus veri tabanında “green marketing” ve “tourism” kavramları birlikte aratılarak 2000-2023 yılları arasında 66 İngilizce çalışmaya ulaşılmıştır. Elde edilen veriler R programına bütünleşik olan Biblioshiny yardımıyla analiz edilmiştir. Çalışmada en fazla atıf alan yazarlar, makalelerin yıllara göre dağılımı, yazarların etkisi, en verimli üniversiteler, en fazla atıf alan ülkeler, en fazla yayın yapılan dergiler, yazarların en fazla kullandıkları anahtar kelimeler, en fazla atıf alan yayınlar, yayınların Bradford’s yasasına uyumu ve yayınların Lotka yasasına uyumu araştırılmıştır. İlk yapılan çalışma yılı 2000 olduğu, en fazla katkı sunan yazarlar Mohammad J ve Quoquab F olduğu ve en verimli üniversitelerin University of Brawijaya, Universiti Putra Malaysia ve Universiti Teknologi Malaysia olduğu bulgulanmıştır. Ayrıca yazar etkisine bakıldığında Mohammad J ve Quoquab F en yüksek H indeksi, G indeksi ve M indeksine sahip yazarlardır. Jauharı V ve Manaktola K en çok atıf alan yazarlar olmuşlardır. Hindistan en fazla atıf alan ülke, en çok kullanılan kelimeler marketing, commerce, green marketing, sustainable development olmuştur. Yayınların Bradford yasasına uyum sağladığı, Lotka yasasına uyum sağlamadığı bulgulanmıştır. Çalışma özgün olması ve günümüzün önemli konularından olması sebebiyle alana katkı sağlayacağı ve gelecek araştırmalara ışık tutacağı düşünülmektedir.