Türk Cumhuriyetlerinde Sektörel İstihdam Oranları İle Büyüme İlişkisi

Abstract

Her ülkenin temel hedefleri arasında yer alan ekonomik büyümenin gerçekleştirilmesinde işgücü, araç değişken olarak kullanılmaktadır. İşgücü piyasasını etkilemek, işsizliği azaltmak ve istihdamı arttırmak ile mümkün olmaktadır. Çünkü azalan işsizlik istihdamı arttırmakta, artan istihdam da işsizliği azaltmaktadır. Ülkelerin jeopolitik, ekonomik ve sosyal konumundan dolayı farklı sektörler üzerinde yoğunlaşması istihdamda sektörel farklılıkları ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışmada 1991 yılında bağımsızlıklarını ilan eden Türk Cumhuriyetlerinin sektörel istihdam oranlarının ülke ekonomilerine etkisi incelenmiştir. 1991 ile 2019 yıllarını kapsayan çalışmada Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, tarım, sanayi ve hizmet sektörü istihdam oranları değişkenleri kullanılmıştır. Çalışmada Swamy S homojenlik ve Breusch-Pagan LM yatay kesit bağımlılığı testleri sonucu Çok Değişkenli Genişletilmiş Dickey Fuller-Multivariate Augmented Dickey Fuller birim kök testi ile Dumitrescu-Hurlin nedensellik testinin yapılmasına karar verilmiştir. Modelin seçimi için birim ve zaman etkilerinin tespitinden sonra Hausman testi yapılmış ve seçilen modelde otokorelasyon ve değişen varyans problemleri incelenmiştir. Bu problemlerin çözülmesinin akabinde robust düzeltme tahmincisi kullanılmıştır. Ardından Dumitrescu ve Hurlin nedensellik testi yapılmış ve bu testin sonucunda Gayri Safi Yurtiçi Hasıladan tarım, sanayi ve hizmette istihdama doğru; tarım ve sanayide istihdamdan Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya doğru nedensellik ilişkisi olduğu görülmüştür.