Abstract
Su kıtlığı birçok bölgede ertelemeye göz yumulamayacak ölçüde acil çözümler bekleyen bir problem haline gelmiştir. Tarımın kullanılabilir su kaynaklarının ise önemli bir kısmını tükettiği bilinen bir gerçektir. Bu çalışmada bu gözlemlerden yola çıkılarak, çift amaçlı, doğrusal ve stokastik bir karar destek modeli sunulmuştur. Söz konusu model seçilen bölgede yıllık ekim planı ile birlikte yıl boyu gerçekleşecek su tüketim tahminlerini, yılsonu hasatına ait muhtemel kazancı göz önünde bulundurarak çıktı olarak vermektedir. Modelin dirençli yapısı tüm bu çıktıyı üretirken yağış, verim ve ürünlerin ortalama birim fiyatlarındaki belirsizliği hesaba katmasından kaynaklanmaktadır. Çift amaçlı yapı ise su tüketimi ve kazanç arasında varolan çelişkinin doğal bir sonucudur. Sunulan modelin bakış açısı genel olarak yıllık ekim planlaması ve su dağıtımı gibi hizmetleri yürütmeden, ayrıca yıllık tarım gelirlerinin öngörülmesinden sorumlu idari birimlerle örtüşmektedir. İlaveten, çalışmada yağmur hasatı ve yağmur sulama sistemleri gibi iki önemli teknolojinin potansiyel katkısı da örnek alan çalışması üzerinde gösterilmiştir. Bu noktada, modelin çift amaçlı yapısından kaynaklanan avantajlarının bir kez daha altı çizilmiştir. Zira, tek amaçlı benzerlerine kıyasla bu yapıdaki modeller, birden fazla optimum plan çıkarabildiği için uygulayıcıya karar alma noktasında daha geniş bir perspektif ve esneklik sunmaktadır.
Publisher
Turkish National Defense University