Affiliation:
1. Karabük Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
Abstract
Bu çalışmada, okul öncesi çocuklarda mizaç ve zorbalık arasındaki ilişki ile mizaç özeliklerinin zorba-kurban çocuk davranışları üzerine etkisi incelenmiştir. Çalışma, ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Çalışma grubunda, okul öncesi yaşta 206 çocuk yer almıştır. Veriler anneler ve öğretmenler aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin toplanmasında Çocuklar İçin Mizaç Ölçeği ve Zorba-Kurban Çocuk Davranışları Değerlendirme Formu kullanılmıştır. Veriler betimsel istatistikler, Mann Whitney U testi, Spearman Brown korelasyon analizi ve CHAID analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak; çalışma grubundaki çocukların aktivite düzeylerinin yüksek ve zorba, kurban veya pasif zorba çocuk olma davranışlarının düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Kız çocukların yakınlık ve uyumu ile dikkat ve sebat mizaç özelliklerinin erkek çocuklardan daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Çocukların yakınlık ve uyum mizaç özellikleri arttıkça kurban ve pasif zorba olma davranışlarının azaldığı, dikkat ve sebatı arttıkça kurban olma davranışlarının azaldığı, duygusal duyarlıkları arttıkça kurban ve pasif zorba çocuk olma olasılıklarının azaldığı belirlenmiştir. Çocukların pasif zorba ve kurban çocuk davranışlarının onların mizaç özelliklerinden etkilendiği belirlenmiştir. Tepkisellik durumu daha normal/kabul edilebilir düzeyde ve duygusal duyarlığı düşük düzeyde olan çocukların kurban çocuk davranışlarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Aktivite düzeyi yüksek, yakınlık ve uyum mizaç özelliği düşük çocukların pasif-zorba çocuk davranışlarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Elde edilen bulgular alan yazın ışığında tartışılarak bazı öneriler geliştirilmiştir.
Publisher
Akademik Sosyal Arastirmalar Dergisi (Asya Studies)
Reference35 articles.
1. Akın Sarı, B. (2018). Mizaç Özellikleri ve Gelişime Etkileri. Türkiye Klinikleri Journal Child Psychiatry-Special Topics, 4(1), 5-9.
2. Arı Arat, C. & Özdemir Beceren, B. (2021). Okul Öncesi Dönem 5 Yaş Çocuklarının Sosyal Konumları İle Mizaç Özellikleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(52), 112-132.
3. Avcı, D., Tarı Selçuk, K. & Kaynak, S. (2018). Anaokuluna Devam Eden Çocukların Akran Şiddetine Maruz Kalma, Akran Şiddeti Uygulama Düzeyleri ve İlişkili Etmenler. Kocaeli Medical Journal, 7(3), 199-207.
4. Aytar, A. G., Aksoy, A. B. & Kaytez, N. (2014). Anne Kişiliği ve Çocuğun Mizaç Özelliği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 237-251.
5. Baran, B. & Ata, F. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Bilgi Okuryazarlık Özyeterlik Algısının Karar Ağacı Analizi ile İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 47(2), 137-160.