EĞİTİM YÖNETİCİLERİNİN YÖNETSEL ROLLERİ VE KULLANDIKLARI GÜÇ KAYNAKLARI ÜZERİNE KAVRAMSAL BİR İNCELEME

Abstract

Örgütsel amaçların gerçekleşmesinde ve örgütlerin varlıklarını sürdürmesinde önemli sayılabilecek faktörlerin başında yöneticilerin örgüt içinde sahip oldukları roller ve güç kaynakları yer almaktadır. Örgüt yöneticilerinin üstlendikleri roller ve sergiledikleri güç kaynakları örgüt üyelerinin davranışlarını, örgüte ilişkin yaklaşımlarını ve algılarını doğrudan veya dolaylı olarak etkileyebilmektedir. Öte yandan örgüt yöneticilerinin yönetsel rolleri ve güç kaynakları, örgütsel süreçlere ilişkin işleyiş hakkında kayda değer ipuçları sağlayabilir. Bu bağlamda kavramsal bir inceleme niteliği taşıyan bu çalışma makro düzeyde tüm örgüt yöneticilerinin, mikro düzeyde ise eğitim yöneticilerinin rollerini, yönetsel yeteneklerini ve güç kaynaklarını irdelemeyi amaçlayan bir çalışma şeklinde tasarlanmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde yönetici rolleri, yönetim kademeleri ve yönetici yetenekleri; ikinci bölümünde ise yöneticilerin güç kaynaklarına ilişkin kavramsal bir analiz yapılmıştır. Bu bağlamda yönetici rolleri Henry Mintzberg’in sınıflandırmasın uygun olarak “kişilerarası roller, bilgiye dayalı roller ve karar almaya yönelik roller” başlıkları altında; güç kaynakları ise literatürde yaygın olarak kabul gören “ödül gücü, ceza gücü, makam gücü, uzmanlık gücü, kişilik gücü (karizmatik güç), ilgi gücü ve güçsüzlük gücü” başlıkları altında sunulmuştur. Ayrıca eğitim yöneticilerinin bilinen rollerinin dışında “eğiticilik, mentorlük, sürekli gelişimci, kolaylaştırıcı ve liderlik” rollerine de dikkat çekilmiştir. Eğitim yöneticilerinin rolleri, yönetsel kademeleri ve güç kaynakları bütünsel bir yaklaşımla açıklanmıştır. Çalışmanın sonucunda eğitim yöneticilerinin yönetsel rollerinin çeşitlilik gösterdiği, uzmanlık ve kişilik gücünün günümüz eğitim örgütleri için de geçerli ve önemli güç kaynakları olduğu anlaşılmıştır.