Soğd Toplumunda Kadın Kimliği ve Temsilleri (MÖ VI.-MS VIII. Yüzyıl)

Abstract

Soğdlar, MS III.-IV. yüzyıllardan itibaren yoğun surette İpek Yolu boyunca Çin’den Karadeniz steplerine kadar ticaret ağları ve koloni şehirleri kurdu. Soğd tarihsel kimliğinin ayrılmaz parçası ticari başarılarıdır. Fakat, Soğdlar ve Soğd dünyası, sadece ticaretten ibaret değildi. Soğdlar, Soğdya’da daha bilindik ve genel ifadeyle Orta Asya’da kuvvetli bir yazılı kültür ve şehir merkezli toplumsal sistem inşa etti. Soğd kültür ve şehir hayatının temel unsurlarından biri ise Soğd kadını ve kadınların toplumsal temsilleridir. Soğdlar bu alanlarda ve kadının statüsü üzerine önemli oranda doküman ve arkeolojik veri üretti. MÖ VI. yüzyılda Ahameniş İmparatorluğu’na tabi olan Soğdya’da bu dönemden itibaren İran dünyasının dini, siyasi ve hukuki yapısı kuvvetle tesirli olmaya başladı. Soğd kadınının hukuki statüsü ve sosyal hakları da bu dönemden itibaren şekillendi. Bu çalışmada doğrudan Soğdlar tarafından üretilen belgelerin analizi ile Soğd kadınının sosyal statüsünün tespiti ve bu belgelerin sağladığı zengin verilerden yola çıkarak, Soğd toplumunda kadın kimliği ve üstlendikleri sosyal fonksiyonları amaçlandı.