1973-1975 YILLARI TURANCILIK FİKRİ VE DIŞ TÜRKLER KONUSUNUN TÜRK ŞİİRİNE YANSIMASI: ÖTÜKEN DERGİSİ ÖRNEĞİ

Abstract

Turancılık fikri 19.yy’dan itibaren romantik tarzda Ziya Gökalp’ın öncülüğünde Türk şiirinde kendisine yer bulmuştur. Cumhuriyet’in ilanından 1944 Irkçılık- Turancılık Davası’na kadar geçen süreçte ise kavram, Hüseyin Nihal Atsız ve onun çevresinde teşekkül eden Türkçü- Turancı fikir adamlarının ortaya koyduğu makale, deneme ve şiir gibi farklı yazı türleriyle etki alanını geliştirmiştir. 1970’li yıllara gelindiğinde ise Turancılık fikri ve Türkiye dışındaki Türkler meselesi Türk düşünce hayatında canlılığını korumakla birlikte şiir türünde pek çok Türkçü şairin eserine konu olmuştur. Bu çalışma 1973-1975 yılları arasında Ötüken dergisi örneğinden hareketle Turancılık Fikri ve Dış Türkler konusunun Türk şiirine yansımasını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ötüken dergisinde yayımlanan şiirlere yönelik alan yazında Turancılık ve Dış Türkler konusunun inceleme nesnesi olmadığı anlaşılmaktadır. Araştırma, bu yönüyle edebiyat tarihçiliği ve konuyla ilgili diğer sosyal bilimler alanına katkı sunması bakımından özgün bir çalışmadır. Çalışmada veri toplama aşamasında Ötüken dergisinin 1973-1975 yılları arasındaki tüm sayıları doküman inceleme yöntemine göre ele alınmıştır. İnceleme sonucunda ortaya çıkan şiirlerde, içerik analizi yöntemi kullanılarak Turancılık fikri ve Dış Türkler konusu ortaya konmuştur. Çalışmada Ötüken Dergisinin 1973-1975 yılları arasında yayımlanan sayılarında Turancılık fikri ve Dış Türkler konusunun “Tek Devlet Çatısı Altında Siyasi Bir Türk Birliği, Esir Türk Yurtları: Turan, Turan’dan Bir Parça: Kıbrıs, Turan’dan Bir Parça: Kerkük, Büyük Emel: Türk Birliği, Turan Ülküsü, Yeryüzünde Türk Hâkimiyeti: Turan” olmak üzere yedi ana başlıkta toplanmıştır. Ötüken Dergisinde 1973-1975 yılları arasında toplam 46 şiirin Turancılık fikri ve Dış Türkler konusuyla ilgili olduğu ortaya çıkmıştır. Çalışmada en fazla şiirin esir Türk yurtları ile ilgili olduğu anlaşılmaktadır. Çalışmada Gavseddin Koçak, Elmas Yıldırım, Refet Körüklü, Murat Çetin, Mustafa Türker, Osman Nuri Kurt, Mustafa Kayabek, Taylan Dermiutku ve Bahtiyar Körbahtı isimli şairlerin Turancılık ve Dış Türkler konusunda birden fazla şiiri olduğu tespit edilmiştir. Ötüken Dergisi, bu yönüyle 1970’li yılların başında Türkçü ve Turancı fikrin şiir türü aracılığıyla edebi alanda varlık göstermesinde önemli bir görevi yerine getirmiştir.