TÜRKİYE’DEKİ OPERA KONULU LİSANSÜSTÜ TEZLERİN İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırmada, Türkiye’deki opera konulu lisansüstü tezlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamına alınan yıllara göre, üniversite ve enstitülere göre, konu alanlarına göre incelemesi yapılmıştır. Araştırma, Türkiye’deki opera konulu lisansüstü tezlerle ilgili mevcut durumu ortaya koyması ve bu alanda çalışma yapacak araştırmacılara kaynaklık edecek olması bakımından önem arz etmektedir. Araştırma verileri, Yüksek Öğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezi’nde, “opera”, “sahne ve görüntü sanatları”, “müzik”, “şan”, “ses” ve “libretto” anahtar kelimeleri ile yapılan tarama sonucunda elde edilmiştir. Araştırma, Yüksek Öğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezi’ne kayıtlı, 1993-2021 yılları arasında yapılmış, Türkiye’deki opera konulu lisansüstü tezlerle sınırlandırılmıştır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma sırasında elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz tekniğinden yararlanılmış; elde edilen veriler, belirlenen alt amaçlar doğrultusunda çözümlenmiş; “Opera İncelemesi”, “Karakter İncelemesi”, “Metin ve Libretto İncelemesi”, “Repertuar İncelemesi”, “Opera Tarihi”, “Biyografi”, “Opera Eğitimi”, “Opera Sanatçılarının Karşılaştıkları Sağlık Sorunları ve Çözüm Önerileri”, “Opera ve İlişkili Sanat Dalları”, “Opera Şefliği”, “Türkiye’de Operanın Durumu” ve “Opera ve Kültür” konu başlıkları altında sınıflandırılarak sayısal dağılımları yapılmıştır. Ulaşılan lisansüstü tezlerin, 131’inin yüksek lisans, 8’inin doktora ve 19’unun sanatta yeterlik düzeyinde olmak üzere toplamda 158 adet olduğu tespit edilmiştir. Yüksek lisams, doktora ve sanatta yeterlik düzeylerinin her biri ve genel olarak en çalışılan konu alanının Opera Incelemesi (73 tez) olduğu görülmüştür. Opera Tarihi (24 tez) ve Karakter Incelemesi (19 tez) konu alanlarının da sıklıkla çalışılan konular arasında yer aldığı görülmüştür. En az çalışılan konu alanlarının ise Repertuar İncelemesi (1 tez), Opera Sanatçılarının Karşılaştıkları Sağlık Sorunları ve Çözüm Önerileri (3 tez), Opera Şefliği (3 tez), Opera ve Kültür (3 tez) konuları olduğu görülmüştür. Türkiye’de en fazla opera konulu lisansüstü tezin yapıldığı dönemin 2013-2021 yılları arasında olduğu; opera konulu lisansüstü çalışmaların en fazla yapıldığı üniversitelerin Dokuz Eylül Üniversitesi (29 tez), İstanbul Üniversitesi (22 tez), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (17 tez) ve Hacettepe Üniversitesi (14 tez) olduğu sonucuna varılmıştır. Opera eğitimi veren yükseköğretim kurumlarında doktora ve sanatta yeterlik düzeyindeki lisansüstü eğitim programlarının sayısının artırılarak bu alanda uzmanlaşmak isteyen araştırmacıların desteklenmesi önerilmektedir.