«Լուլու ցեղերի» և Ուազա երկրի բնույթի շուրջ

Abstract

Ուրարտուի Արգիշտի I թագավորը (մ.թ.ա. 786-764 թթ.) իր գահակալության հինգերորդ տարում՝ մ.թ.ա. 782 թ.,երկու արշավանք է ձեռնարկել Արարատյան դաշտից հյուսիս-արեւելք գտնված երկրների դեմ։ Առաջին արշավանքի թիրախները եղել են Էթիունի եւ Կեխունի երկրները, իսկ երկրորդ արշավանքինը՝ ավելի հյուսիս գտնված Ուբուրդա, Ուիշուշի եւ Խախիա երկրները։ Երկու արշավանքների նկարագրությունը թագավորի արձանագրած Խոռխոռյան տարեգրության մեջ ընդմիջվում է Էրեբունի բերդաքաղաքի հիմնադրման հիշատակությամբ։ Սրա առնչությամբ էլ Արգիշտին բացատրում է, որ դա արվել է «Բիաինելե (երկրի) զորությունը լուլուական (բարբարոսական) ցեղերի մեջ ամրապնդելու համար» (թարգմանությունը եւ տառադարձությունը՝ այստեղ եւ հետայսու Հովհ. Կարագյոզյանի)։ The king of Urartu Argishti I (786-764 B.C.) in the fifth year of his reign, in 782 B.C., undertook two campaigns against the countries located to the north-east of the Ararat valley. The objects of the first campaign were the countries of Etiuni and Kekhuni, and the objects of the second campaign were the countries of Uburda, Vishushi and Khakhia located northerly. The description of the two campaigns in the Khorkhor Chronicle is interspersed with a mention of the foundation of the fortress city Erebuni. On this occasion, Argishti explains that this was done to "strengthen the power of Biainili (country) among the Lulu (barbarian) tribes". Царь Урарту Аргишти I (786-764 до н.э.) на пятом году своего правления, в 782 году предпринял два похода против стран, расположенных к северо-востоку от Араратской долины. Объектами первого похода были страны Этиуни и Кехуни, а объектами второго похода - страны Убурда, Вишуши и Хахиа, расположенные севернее. Описание двух походов в Хорхорской летописи, перемежается упоминанием об основании города-крепости Эребуни. По этому поводу Аргишти поясняет, что это было сделано для «укрепления власти Биаинили (страны) среди племен Лулу (варваров)».