พฤติกรรมของผู้สูงอายุ และการจัดการพื้นที่เพื่อผู้สูงอายุในห้างสรรพสินค้า กรณีศึกษา: เอ็มบีเคเซ็นเตอร์ และจตุรัสจามจุรีสแควร์
-
Published:2023-10-25
Issue:1
Volume:21
Page:185-204
-
ISSN:2773-8868
-
Container-title:Journal of Architectural/Planning Research and Studies (JARS)
-
language:
-
Short-container-title:JARS
Author:
Jarutach Trirat,Lerddamrongchai Patnalin,Lertpradit Nutcha
Abstract
ประเทศไทยกลายเป็นสังคมสูงอายุมาตั้งแต่ปี 2548 และกำลังจะก้าวเข้าสู่สังคมสูงอายุอย่างสมบูรณ์ ประกอบกับกระแส Urbanization ที่ทำให้เมืองอย่างกรุงเทพมหานครกลายเป็นศูนย์รวมผู้คน ประชากรเข้ามาอาศัยอยู่ในเมืองกันมากขึ้น รวมถึงผู้สูงอายุด้วย ผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในเมืองจำนวนมากนิยมเดินทางมารวมกลุ่มกันในห้างสรรพสินค้า ทั้งเพื่อทำกิจกรรมต่างๆ และพบปะสังสรรค์กับเพื่อนฝูง งานวิจัยนี้จึงต้องการศึกษาข้อมูลด้านประชากร สังคม เศรษฐกิจ สุขภาพ และพฤติกรรมของผู้สูงอายุที่เข้ามาใช้พื้นที่ในห้างสรรพสินค้า รวมถึงเพื่อศึกษาลักษณะทางกายภาพภายในห้างสรรพสินค้าโดยอ้างอิงตามหลักเกณฑ์ตามกฎกระทรวงกำหนดสิ่งอำนวยความสะดวกในอาคารสำหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพ และคนชรา พ.ศ. 2548 และเพื่อเสนอแนะแนวทางการพัฒนาปรับปรุงพื้นที่ให้เหมาะสมกับการใช้งานของผู้สูงอายุ โดยใช้วิธีการสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง และการสำรวจพื้นที่จริงในโครงการกลุ่มตัวอย่าง 2 แห่ง ได้แก่ MBK Center และ Chamchuri Square
จากการวิจัยพบว่า จุดเด่นของห้างสรรพสินค้าที่ดึงดูดให้ผู้สูงอายุเข้ามาใช้งาน คือ ทำเลที่ตั้ง โดยห้างสรรพสินค้าในเมืองมักจะเดินทางได้สะดวกด้วยบริการรถโดยสารสาธารณะ ผู้สูงอายุส่วนใหญ่ที่มาใช้บริการพื้นที่ในห้างสรรพสินค้าเป็นผู้สูงอายุตอนต้น (อายุ 60-69 ปี) มักรวมตัวกันบริเวณที่มีที่นั่งจำนวนมากและไม่มีข้อจำกัดด้านเวลาในการนั่ง เช่น บริเวณศูนย์อาหาร กิจกรรมที่ทำคือ การนั่งรวมกลุ่มพูดคุยกับเพื่อนฝูง เดินซื้อของ และนั่งพักผ่อนหย่อนใจ
พื้นที่เชิงกายภาพของห้างสรรพสินค้า ในภาพรวมมีการจัดการพื้นที่ที่ดีเหมาะสมสำหรับการใช้งานของผู้สูงอายุ มีทางลาด บันไดเลื่อน และลิฟต์ให้บริการอย่างเหมาะสม อย่างไรก็ตาม งานวิจัยนี้มีข้อเสนอแนะในบางจุดเพื่อให้ทางผู้ประกอบการห้างสรรพสินค้าปรับปรุงแก้ไขให้เหมาะสมต่อไป ได้แก่ รูปแบบประตูควรปรับให้เป็นบานเลื่อนพร้อมระบบเซ็นเซอร์อัตโนมัติทั้งหมด และในบางพื้นที่ควรจัดทำห้องน้ำแยกสำหรับผู้สูงอายุหรือผู้ที่ใช้รถเข็นโดยเฉพาะ นอกจากนี้ เนื่องจากมีผู้สูงอายุนิยมใช้งานพื้นที่บริเวณศูนย์อาหารในห้างสรรพสินค้าเป็นจำนวนมาก ทางผู้ประกอบการอาจพิจารณาจัดพื้นที่แยกโดยเฉพาะให้สำหรับผู้สูงอายุ เพื่อสร้างจุดขายในเชิงรุกให้กับห้างสรรพสินค้าต่อไป
Publisher
Faculty of Architecture and Planning, Thammasat University
Reference30 articles.
1. Cheang, M. (2002). Older adults’ frequent visits to a fast-food restaurant: Nonobligatory social interaction and
2. the significance of play in a “third place”. Journal of Aging Studies, 16(3), 303-321. https://doi.org/10.1016/
3. S0890-4065(02)00052-X
4. Department of Older Persons. (2019). Sathānakān phūsūngʻāyu Thai Phō̜ .Sō̜ . 2561 [Situation of the Thai elderly
5. . Institute for Population and Social Research, Mahidol University and Foundation of Thai Gerontology