HELMAND HAVZASI HİDROPOLİTİĞİNDE SU SAVAŞLARI ANLATISININ ANALİZİ

Abstract

2023 yılında İran ile Afganistan arasında sınır hattında yaşanan çatışmalar farklı sınır aşan su meselelerinde sıklıkla dile getirilen su savaşları anlatısını yeniden gündeme taşımıştır. İran ve Afganistan’ın sırasıyla mansap ve memba devletler olarak yer aldığı Helmand Havzası bu su savaşları anlatısının ana konusudur. Ancak konunun güncelliği düşünüldüğünde bu bağlamda uluslararası literatürde yapılan çalışma sayısı oldukça sınırlıdır. Helmand Havzası hidropolitiğine dair Türkçe literatürde de oldukça sınırlı sayıda çalışmanın olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın temel amacı literatürdeki bu eksikliği tamamlamak ve geçmişten günümüze Helmand havzası hidropolitiğini ortaya koyarak iki devlet arasında ortaya çıkabilecek olan bir su savaşı olasılığını analiz etmektir. Helmand Havzası’nın coğrafi ve hidrolojik özellikleri, havzada iki devlet arasında geçmişten günümüze su konusunda yaşanan ilişkiler ve havzanın genel hidropolitik dinamikleri dikkate alındığında, bu çalışma iki devlet arasında ortaya çıkabilecek bir su savaşı riskinin düşük olduğunu savunmaktadır. Çalışma havzada iki devlet arasında bir su savaşı riskini arttıran faktörlerle bu riski azaltan faktörleri birlikte değerlendirmek suretiyle bir analiz çerçevesi ortaya koymaktadır.