YİYECEK VE İÇECEK İŞLETMELERİNDE HİPERGERÇEKLİK UYGULAMALARI: ETNİK RESTORANLAR

Abstract

Postmodernizm, modernizmin etkilerinden sıyrılarak bireylerin hazcı-gösterişçi ve deneyim odaklı yeni bir tüketim paradigmasını oluşturmaktadır. Tüketiciler günümüzde geleneksel yiyecek ve içecek tüketim alışkanlıklarından ve fonksiyonel fayda arayışından farklı eğilim ve beklentiler sergilemektedir. Dolayısıyla yiyecek ve içecek endüstrisi içerisinde somut ürünün yanı sıra birtakım fiziksel kanıtlar ve atmosferik unsurlar aracılığıyla yaratılmış mekânlar olarak etnik restoranlar giderek artış göstermektedir. Etnik restoranlar belirlenen tema çerçevesinde hedef kültürün soyut ve somut bileşenlerini fiziksel kanıtlar ve atmosferik unsurlar aracılığıyla sahnelemekte ve Fransız sosyolog Jean Baudrillard perspektifine göre “simüle” etmekte ve aslolan gerçekliğin yerini alan bir “hipergerçeklik” olgusu ortaya çıkmaktadır. Bu araştırma amacı Baudrillard perspektifinde etnik restoranlarda hipergerçeklik unsurlarının incelenmesi, etnik restoranları birer simülakra dönüştüren göstergelerin ve bunların işlevlerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda araştırmada İstanbul ilinde faaliyet gösteren iki etnik restoran işletmesinin mekân görselleri ele alınarak göstergebilimsel analize tabi tutulmuştur. Elde edilen veriler doğrultusunda gösterge, gösteren ve gösterilen unsurlar belirlenerek tasniflenmiştir. Araştırma sonucunda etnik restoran işletmelerinin belirlemiş olduğu kültür ve etnolojik yapıyı yeniden üreten ve canlandıran temsillere rastlanmıştır. Söz konusu temsillerin bulunduğu ilgili göstergeler derinlemesine çözümlenmiş olup bulgular neticesinde hipergerçeklik unsurları ve işlevleri ortaya çıkarılarak öneriler geliştirilmiştir.