Geomorphosite potential of İçmeler Canyon (Marmaris/Mugla) river potholes and their evaluation in tourism

Abstract

Çağımızdaki turizm anlayışı değişmekte, turizm faaliyetleri giderek çeşitlenmektedir. Türkiye’de kıyı turizmi odaklı büyümenin yanında alternatif turizm faaliyetlerine de ilgi duyulmakta, çeşitli temalardaki varlıkların tanıtımı ve değerlendirilmesi noktasında yatırımlar yapılmaktadır. Dünya genelinde ekoturizm ile birlikte değerlendirilen jeosit ve jeomorfositler, özgün, estetik, nadir bulunan güzellikleri ve bilimsel değer sunmaları açısından önemli konuma ulaşmıştır. Sürdürülebilir turizm anlayışının tüm turizm faaliyetlerini yönlendiren ve dönüştüren bir olgu olarak ön plana çıkması, jeomorfositlerin turizm amaçlı değerlendirilebilmesinin önünü açmaktadır. Deniz-kum-güneş temasıyla ön plana çıkan kıyılarının yanı sıra birçok doğal güzelliğe de ev sahipliği yapan Marmaris ilçesi çok sayıda yerli ve yabancı turistin ziyaret ettiği, Türkiye ve Akdeniz Havzası’nın önemli bir turizm merkezidir. Bu çalışmada, Marmaris’in İçmeler Mahallesi sınırları içinde yer alan İçmeler Kanyonu’nda tespit edilen jeomorfolojik ve estetik değer sunan sekiz adet akarsu yatak çukurundan en belirgin olan dördünün jeolojik-jeomorfolojik ve morfometrik özellikleri tespit edilmiş, daha sonra bu şekiller bilimsel, görsel/estetik, tarihi-kültürel ve sosyoekonomik değer başlıklarıyla Prolong yöntemine göre ele alınmış, ilgili literatüre uygun puanlama ile Vtour skoru elde edilmiştir. Ardından bu sonuçları güçlendirebilmek için Güçlü, Zayıf, Fırsat ve Tedbirler (GZFT) analizine başvurulmuştur. Bu değerlendirmeler sonucunda söz konusu yatak çukurlarının özellikle görsel ve bilimsel anlamda orta-üstü öneme sahip olduğu anlaşılmıştır. Marmaris’in sahip olduğu bu doğal güzelliğin/çekiciliğin coğrafi önemi ve özgünlüğünün kavranarak jeomorfosit olarak tanımlanması/tanıtılması, bu doğrultuda yetkili kurumlarca tabiat anıtı olarak ilan edilmesi gibi somut adımların atılması gerekmektedir. Bu çerçevede; söz konusu şekillerin başta yöre ekonomisi açısından önemli olan turizme çeşitlilik ve katma değer sağlayabileceği, Anadolu’daki farklı özgün jeomorfolojik şekillerin de bu kapsamda değerlendirilebilmesi adına bir gösterge sunabileceği düşünülmektedir. Anahtar Sözcükler: Marmaris, İçmeler Kanyonu, Akarsu yatak çukurları, Jeomorfosit, Turizm.