GÜNCEL YARGITAY KARARLARI ÇERÇEVESİNDE HATIR SENETLERİ: HATIR DEF’İ VE BEDEL (MALEN/NAKDEN) KAYDI

Abstract

Kambiyo senetlerinde mündemiç olan hak, kıymetli evrakın mücerretliği ilkesinin bir sonucu olarak temel borç ilişkisinden bağımsız bir şekilde varlığını sürdürmektedir. Kambiyo senetleri ekseriyetle sinallagmatik bir ilişkiye dayanmakta olup taahhüt altında borçlandırıcı bir işlem mevcut olmadığı hallerde ilgili senet hatır senedi olarak değerlendirilmektedir. Hatır senetleri hatır alacaklısı ve hatır borçlusu arasında akdedilen bir hatır anlaşmasına dayanan bedelsiz fakat hukuken geçerli senetlerdir. Hatır senetleri, uygulaması oldukça yaygın senetlerden olup hem yargı kararlarında hem de öğretide sıklıkla zikredilen bir müessesedir. Hatır senetleri vasıtasıyla kredi temin eden tacirler, kredi kuruluşları nezdinde itibarlarını yeniden kazanacak fakat bu uygulamanın sıklaşması ile kredi enflasyonu kaçınılmaz hale gelecektir. Bir kredi temin aracı olarak kullanılan hatır senetleri, asıl borç münasebetinin var olmadığı bedelsiz ticari senetler olarak tanımlanmaktadır. Bundan dolayı, bu senetlerin lehtarı tarafından bedel talep edilmesi halinde hukuki ihtilaflar gündeme gelmektedir. Belirtilen bu gelişmeler cihetiyle göz ardı edilmesi oldukça sakıncalı bir hukuki müessese olan hatır senetlerinin güncel Yargıtay kararları ekseninde tetkik edilmesi gerekliliği hasıl olmuştur. Bu bağlamda, işbu çalışmada hatır senetlerinin iktisadi önemi, hukuki niteliği, hatır def’i kavramı, bedel kaydı, hatır senetlerinin bedelsizliği ve menfi tespit davasının unsurları hususları incelenmiştir.