Analyzing The Effects of Livestock Policies on Farm-level Efficiency in Turkey; Thrace Region Case

Abstract

Tarımsal desteklerin işletmelerin etkinlikleri üzerindeki etkileri son dönemlerde tartışılan önemli konulardan biridir. Süt sığırcılığı, hem birçok farklı destekleme çeşidinden yararlanmakta, hem de tarımsal destekleme bütçesinden önemli bir pay almaktadır. Bu kapsamda, araştırmanın dört temel amacı bulunmaktadır; bunlardan ilki süt sığırcılığı işletmelerinde teknik etkinliğin belirlenmesi, ikincisi; destekleme politika araçlarının etkinlik üzerindeki etkisinin ortaya koyulması, üçüncüsü; etkinliğin belirleyicisi olan üretici ve işletmeye ait ayırt edici faktörlerin analiz edilmesi ve son olarak da tarım politikalarına yönelik öneriler getirilmesidir. Araştırma kapsamında Trakya Bölgesi’nin üç ilinde 140 üretici ile yüz yüze anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Araştırmada üç aşamalı metodoloji kullanılmıştır; Veri Zarflama Analizi yardımı ile süt sığırcılığı işletmelerinin teknik etkinliği ve desteklemelerin teknik etkinlik üzerindeki etkisi hesaplanmış, Tobit analizi yardımıyla ise etkinlik ile işletmeye ve üreticiye ait özellikler arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Veri Zarflama Analizi sonuçlarına göre, işletmelerin ölçeğe sabit getiri skorları ortalama 0.700, ölçeğe değişken getiri skorları ortalama 0.795, ölçek etkinliği skorları ise ortalama 0.886 olarak hesaplanmıştır. Desteklemeler ile işletmelerin ölçeğe sabit getiri skorları %2.43, değişken getiri skorları %1.13, ölçek etkinlikleri ise %1.35 artmıştır. Tarımsal desteklerin süt sığırcılığı işlemelerinde etkinliği pozitif etkilediği ancak küçük oranda bir iyileşme sağladığı, ayrıca ölçek büyüklüğüne göre desteklerin pozitif etkisinin farklı olduğu dikkati çekmektedir. Tobit analizi sonuçlarına göre ise etkinliğin belirleyicileri; üreticilerin eğitim düzeyi, geliri, aile büyüklüğü, işletmelerin ölçek ve arazi büyüklüğü, üreticilerin üretime devam etme düşüncesi ve işletmenin ortalama süt verimidir. Araştırma sonucunda, hayvancılık desteklerinin ölçeğe artan getiri ile çalışan küçük ölçekli işletmelerde ölçeğin büyütülmesine, ölçeğe azalan getiri ile çalışan büyük ölçekli işletmelerde ise teknolojinin geliştirilmesine yönelik verilmesi önerilmektedir.