Affiliation:
1. SIVAS CUMHURIYET UNIVERSITY
Abstract
Araştırmacılar uzun süredir insan davranışının özgür irade tarafından yönlendirildiğini varsaydılar, lakin kültürel özelliklerin ve inançların davranış üzerindeki etkisini fark etmeye başladıklarında, özgür iradeye bakış açıları değişmeye başladı. Artık sadece nedenlerin izini sürmek yerine, insanların davranışlarını belirleyen çeşitli faktörleri daha kapsamlı bir şekilde anlamaya odaklanılmaktadır. Dolayısıyla bu araştırmanın temel amacı, çeşitli değişkenler (cinsiyet, yaş, gelir durumu, algılanan ebeveyn tutumu) açısından değerlendirilerek yetişkin bireylerin özgür irade ve belirlenimcilik inançları ile spiritüel iyi olma düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu araştırma, korelasyonel araştırma modeline dayanarak tasarlanmış olup çalışma grubu, kolayda örnekleme yöntemi ile belirlenen 18-35 yaş aralığındaki 314 bireyden oluşmaktadır. Verilerin toplanması amacıyla katılımcılara “Kişisel Bilgi Formu”, “Özgür İrade ve Belirlenimcilik Ölçeği” ve “Düşünsel (Manevi) İyi Olma Ölçeği” uygulanmıştır. Verilerin analizi için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizi, Bağımsız Örneklem t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve LCD Post Hoc Testi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, bireyin özgür irade inançları ile spiritüel iyi olma düzeyleri arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmaktadır. Kaderci belirlenimcilik, bilimselci belirlenimcilik, rastgelelik ve spiritüel iyi olma arasında cinsiyet, yaş, gelir, algılanan anne baba tutumlarına göre farklılaşma gözlemlenmemiştir. Ancak özgür irade düzeyi cinsiyete ve yaşa göre farklılık göstermektedir. Aslında kararlarında özgür iradeye sahip olduğunu hisseden bireyler, bilişsel bir avantaja sahiptir. Araştırma sonucuna göre bireyin kendi iradesine sahip olduğunu düşünmesi, spiritüel iyi olmayı desteklemektedir. Çalışmanın sonuçları önceki araştırmalar bağlamında değerlendirilmiştir.
Publisher
Avrasya Uluslararası Arastırmalar Dergisi