Affiliation:
1. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ
2. T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI
3. FIRAT ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Araştırmanın amacı OpenAI yapay zekâ şirketi tarafından insanlarla sohbet etmesi için geliştirilen bir chatbox olan ChatGPT ile din psikolojisinin temel konuları üzerine sohbet verilerinin incelenmesidir. Bu çalışmanın konusu yapay zekânın din psikolojisi bilimi için önemli konular olan din, dindarlık, inanç ve inançsızlık, insan, tanrı, ölüm ve ölümsüzlük, ahiret, peygamber, kutsal kitap ve ruh sağlığı maneviyat ilişkisi konularında yaklaşımının öğrenilmesi şeklindedir. Araştırmanın soruları uzman görüşleri alınarak araştırmacı tarafından görüşme analizi için hazırlanmıştır. Araştırmanın verilerini GPT chatbox’un dokuzuncu versiyonundan elde edilen bilgiler oluşturmaktadır. Araştırmada elde edilen veriler yapay zekâ sohbet aracının henüz gelişmekte olduğunu göstermekte, verdiği bilgilerin doğrudan bir kaynağa dayanmasa da isabetli ve doğru verilerin yer aldığı sonucuna ulaşılmıştır. Yine de verilerin güvenilirliği konusunda şüpheler yer almaktadır. Nitekim yabancı literatürde 2022 yılından itibaren bu konularda ilk çalışmaların yapıldığı göz önünde bulundurulursa çok boyutlu ve hem insanı hem toplumu etkileyen sebep ve sonuçlarının olabileceğini söylemek mümkündür. Araştırmacılar bir taraftan etik ilkeleri göz önünde bulundurarak öte taraftan güncel hayatın değişen şartlarını betimlemekle uğraşmaktadır. Ayrıca yapay zekânın dinî tartışmalara girmeden daha çok mevcut durum analizi yaptığı gözlemlenmiştir. Elde edilen ve Maxqda araştırma programıyla analiz edilen bulgulardan hareketle yapay zekâ robotunun din ve dindarlıkla ilgili olumlu bir yaklaşım içinde olduğu görülmüştür. Buna ilaveten inanç esasları olan ahiret, peygamberlik, kutsal kitaplar vb. gibi durumların insana hem olumlu hem olumsuz etkilerinin olabileceğini düşünmektedir. Bu düşüncelerini de örnekleri ile açıklamıştır. Din ve maneviyatın psikolojik sağlık üzerindeki etkilerinin genellikle olumlu olduğu tezi vurgulanırken, bazı durumlarda olumsuz etkilerin de olabileceği vurgulanmıştır. Hem dinin hem ateizmin gelecekte artarak varlıklarını koruyacağını söylemesi çalışmanın dikkate değer verileri arasındadır.
Publisher
Agri Ibrahim Cecen Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi
Reference30 articles.
1. APA. (2013). İçinde Diagnostic and istatistical manual of mental disorders (5th ed.). American Psychiatric Association
2. Argyle, M., & Hallahmi, B. B. (1975). The social psychology of religion. Psychology Revivals.
3. Ayten, A., & Ferhan, H. (2016). Forgiveness, religiousness, and life satisfaction: an empirical study on Turkish and Jordanian university students. Spırıtual Psychology and Counselıng, 1(1), 79-84.
4. Azaria, A. (2022). ChatGPT usage and limitations. HAL Open Science. https://hal.science/hal-03913837/
5. Cengil, M. (2003). Depresyonu önlemede dinî inancın koruyucu rolü. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 3(2), 129-152.
Cited by
3 articles.
订阅此论文施引文献
订阅此论文施引文献，注册后可以免费订阅5篇论文的施引文献，订阅后可以查看论文全部施引文献