Otizmli Çocukların Anne-Babalarında Depresyon ile Dini Başa Çıkma Arasındaki İlişki: Konya Örneklemi

Abstract

Otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin karşılaştıkları özel sıkıntılar, sosyal izolasyon, toplumun incitici tavrı, çocuklarına dair gelecek kaygısı ve ekstra ekonomik giderler, anne-babaların psikolojik sağlığını etkileyerek stres, anksiyete, depresyon gibi farklı sorunlara yol açar. Anne ve babalar da psikolojik olarak rahatlamak, günlük hayata uyum sağlamak, çocuklarının ihtiyaçlarını giderebilmek ve eğitimlerini devam ettirebilmek için psikolojik sağlığı olumsuz etkileyen bu faktörlere karşı aktif veya edilgen başa çıkma yöntemleri denerler. Ailelerin kullandığı başa çıkma yöntemlerinden biri de dini başa çıkma yöntemidir. Bu çalışmada otizmli çocukları olan ebeveynlerin depresyon durumu ve dini başa çıkma arasındaki ilişki konu edinilmiştir. Çalışmanın amacı; otizmli çocuğu bulunan ebeveynlerin depresyon ve dini başa çıkma durumlarının bazı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını ve depresyon ile dini başa çıkma arasındaki ilişkinin anlamlı olup olmadığını bilimsel olarak incelemektir. Bu amaçla örnekleme; Beck Depresyon ölçeği (BDÖ) ve Dini Başa Çıkma (DBÇ) ölçeği uygulanmıştır. Ölçeklerden elde edilen verilerin analizi için t-testi, tek yönlü anova ve pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Analiz sonucunda araştırmaya katılan ebeveynlerin depresyon durumlarının, cinsiyet, yaş, eğitim durumu, gelir durumu ve algılanan dindarlık değişkenlerine göre farklılaşmadığı görülmüştür. Araştırmaya katılan ebeveynlerde dini başa çıkma ile cinsiyet arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı, yaş ile olumlu dini başa çıkma arasında anlamlı bir farklılığın olduğu, eğitim durumu ile olumlu dini başa çıkma arasında anlamlı bir farklılığın olduğu, gelir durumu ile olumsuz dini başa çıkma arasında anlamlı bir farklılığın olduğu, algılanan dindarlık ile olumlu dini başa çıkma arasında anlamlı bir farklılığın olduğu görülmüştür. Otizmli çocukları olan ebeveynlerin depresyon düzeyleriyle dini başa çıkma puanları arasındaki ilişki incelendiğinde olumlu dini başa çıkma ile depresyon arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı ama olumsuz dini başa çıkma ile depresyon arasında pozitif yönde ve orta derecede anlamlı bir ilişkinin olduğu, olumsuz dini başa çıkma puanı arttıkça depresyon düzeyinin arttığı görülmüştür. Sonuç olarak olumsuz dini başa çıkmanın otizmli çocukların ebeveynlerinde ruhsal ve depresif sıkıntılara neden olabileceği sonucuna ulaşılmıştır.