Climatic and Tectonic-controlled terraces of the Kirmir Stream, Central Anatolia

Climatic and Tectonic-controlled terraces of the Kirmir Stream, Central Anatolia - Turkiye

Published:2023-10-15 Issue:11 Volume: Page:114-136
ISSN:2667-4238
Container-title:Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi
language:
Short-container-title:

Author:

ALTIPARMAK Suzan^ORCID,DOĞAN Uğur¹^ORCID,KOÇYİĞİT Ali²^ORCID,YEŞİLYURT Serdar¹^ORCID

Affiliation:

1. ANKARA ÜNİVERSİTESİ

2. ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

Abstract

Kirmir Çayı orojenik İç Anadolu Platosu’nun batı kısmının sularını toplayan Sakarya Nehri’nin bir koludur. Kaynağını Kızılcahamam yakınlarından alan Kirmir Çayı, Beypazarı’nın güneybatısında Sakarya Nehri’ne dahil olur. Kırbaşı Platosunun kuzeyinde yaklaşık olarak D-B uzanışlı olan Kirmir vadisi faylar tarafından kontrol edilmektedir. Bu faylar vadinin asimetrik olmasında ve bazı seki basamaklarının morfolojisi üzerinde önemli bir pay sahibidir. Kirmir Çayı vadisinde yaptığımız araştırmada eski alüvyon deposu korunmuş olan 23 seki basamağı saptanmıştır. Bu sekiler vadi yamaçlarında güncel nehir seviyesinden 5 m (T1) ile 187 m (T23) arasında değişen seviyelerde dağılış gösterir. Sekiler henüz tarihlendirilmemiş olmakla birlikte Kirmir Çayı’nın, Sakarya Nehri ile eş zamanlı olarak vadisini son 4 My’da yaklaşık 700 m kazdığı ve bu sekilerin orta-geç Pleyistosen yaşında oldukları söylenebilir. Bu veri aynı zamanda çalışma alanının İç Anadolu Platosunun orta ve güney kesimlerine göre hızlı bir bölgesel yükselmenin etkisinde kaldığını gösterir.

Publisher

Turkish Society for Geomorphology

Subject

Industrial and Manufacturing Engineering,Metals and Alloys,Strategy and Management,Mechanical Engineering

Reference83 articles.

1. Antoine, P., Lozouet N. L., Chausse, C., Lauthridou, J., Pastre, J., Auguste, P., Bahain, J. (2007) Pleistocene fluvial terraces from northern Farnce (Seine, Yonne, Somme: synthesis, and new results from interglacial deposits. Quaternary Science Reviews 26, 2701-2723.

2. Avşin, N. (2011) Kızılırmak sekilerinin oluşumunda iklim ve tektoniğin rolü, Avanos. Coğrafi Bilimler Dergisi 9, 221-238.

3. Avşin, N., Erturaç, M. K., Şahiner, E., Demir, T. (2021) The Quaternary Climatic and Tectonic Development of the Murat River Valley (Mus Basin, Eastern Turkey) as Recorded by Fluvial Deposits Dated by Optically Stimulated Luminescence. Quaternary 4(29), 10.3390/quat4030029

4. Aydar, E., Çubukçu, H. E., Erdal, Ş., Lütfiye, A. (2013) Central Anatolian Plateau, Turkey: incision and paleoaltimetry recorded from volcanic rocks. Turkish Journal of Earth 22, 739-746.

5. Bayer-Altın, T., Altın, B.N, Öztürk, M.Z. (2017) Climatic and tectonıc effects on terrace formation during the late quaternary ın the upper Yeşilırmak valley, northern Turkey. Geogr. Fis. Dinam. Quat. 40, 12-136.