Cinsiyetin Diğer Erkek ve Kadın Sürücülerin Sürüş Becerileri ve Davranışlarının Değerlendirilmesindeki Rolü

Abstract

Araştırmalar, cinsiyet eşitsizliğinin ön planda olduğu ülkelerde cinsiyet temelli basmakalıp inanışların bulunabileceğini ve bu inanışların bireylerde erken yaşlarda yer edinmeye başlayıp daha sonra da devam edebileceğini göstermiştir. Ayrıca basmakalıp inanışların, bu inanışlara maruz kalan grubun sürüş gibi performansları üzerinde olumsuz etkisi olduğu da raporlanmıştır (Granié and Papafava, 2011; Moè, Cadinu, & Maass, 2015; Steele & Aronson, 1995). Cinsiyet ve cinsiyet rollerinin öz beyana dayalı sürüş becerileri ve davranışları ölçümlerine olan etkileri çalışılmış olsa da, cinsiyetin diğer erkek ve diğer kadın sürücülerin sürüş becerileri ve davranışlarının değerlendirilmesindeki muhtemel etkisi üzerinde yeterince yoğunlaşılmamıştır. Bu nedenle mevcut çalışma, katılımcıların cinsiyetinin diğer erkek ve kadın sürücülerin sürüş becerileri ve davranışlarının değerlendirilmesinde belirgin bir faktör olup olmadığını araştırmayı amaçlamıştır. Çalışmaya 92 kadın ve 70 erkek sürücü dahil olmuştur. Katılımcılara Sürücü Becerileri Ölçeği ve Sürücü Davranışları Ölçeği formları, kadın ve erkek sürücüleri değerlendirecekleri şekilde sunulmuştur. Sonuçlar erkek ve kadın katılımcıların kadın sürücülerin algı-motor becerileri, güvenlik becerileri ve sürüş hatalarına yönelik yapmış oldukları değerlendirmeler arasında belirgin fark olduğunu ortaya koymuştur. Alanyazın ile uygun şekilde kadın sürücüler genel olarak güvenlik becerileri bakımından, erkek katılımcılar ise algı-motor becerileri bakımından becerikli olarak değerlendirilmiştir. Yine alanyazınla uygun şekilde kadın sürücüler dalgınlıklar bakımından daha yüksek ortalama değerler elde ederken, erkek sürücüler hatalar, saldırgan ihlaller ve sıradan ihlaller alt ölçeklerinde daha yüksek ortalama ile değerlendirilmiştir. Sonuçlar, Türkiye’de özellikle kadın sürücülere yönelik cinsiyet temelli basmakalıp inanışlara dair farkındalık oluşturabilmesi adına değerlidir.