Carbon sequestration in the Mediterranean Ecoregion forests in Türkiye towards macro-scale planning

Abstract

Üst ölçekli planlama kapsamında orman ekosistemlerinde karbon tutumunun hesaplanması ve değerlendirilmesi, ormancılık faaliyetlerinin sürdürülmesi ve izlenmesi açısından önemlidir. Sürdürülebilir ve karbon odaklı ormancılık faaliyetleri karbon tutumunun düşük olduğu alanlarda, doğal ekosistem yapısına zarar vermeden karbon tutumunu artırmakta ve sera gazlarının azaltımına ilave katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada Türkiye’nin Akdeniz Ekolojik Bölgesi’ndeki ormanlar için mevcut karbon tutumu, meşcere hacim değerleri ve uluslararası kabul görmüş katsayılar kullanılarak hesaplanmış ve haritalandırılmıştır. Çalışmada (1) orman idari sınırları için yapraklı ve ibreli ağaç türlerinin hektardaki ortalama karbon stok değerleri, (2) tüm bölgedeki yapraklı (saf ya da yapraklı ağaç türü ağırlıklı) ve ibreli (saf ya da ibreli ağaç türü ağırlıklı) meşcereler için hektardaki ortalama karbon stok değerleri, (3) kızılçam [Turkish red pine (Pinus brutia Ten.)] ve karaçam [black pine (P. nigra Arnold)] için çağ ve kapalılığa göre hektardaki ortalama biyokütle karbon stok değerleri hesaplanmıştır. Orman İşletme Şefliklerindeki orman meşcere türlerine göre ortalama toprak üstü biyokütle karbon stoku normal kapalı ibreli meşcereler için 36,12 ton C/ha ve normal kapalı yapraklı meşcereler için 20,13 ton C/ha’dır. Kızılçam için Çzde3 ve Çze3 meşcereleri ve karaçam için Çkde3 ve Çke3 meşcereleri en yüksek karbon tutumunu sağlamaktadır. Bu çalışmanın sonuçları, ekosistemlerin doğal yapısının da gözetilerek karbon stoku (depolaması) açısından ağaç türü seçiminde ve silvikültürel uygulamaların belirlenmesinde kullanılabilecektir. Bunun dışında meşcerede baskın olmayan türlerin karbon stok potansiyeli ilk kez bu çalışmada değerlendirilmiştir. Bu bilgi, bu türlerin karışımlarda korunmasını destekleyecektir. Son olarak, karbon yönetiminde yutak alanların ve karbon tutumunun artırılmasına yönelik çalışmaların artırılması ve önlemlerin alınması ya da sorunlara müdahale edilmesi gibi faaliyetlerde şeflikler arasındaki meşcere karbon stok farklarının gözetilmesini de sağlayacaktır.