HAVALI TABANCA VE HAVALI TÜFEK SPORCULARININ SOMATOTİP, VÜCUT YAĞ YÜZDESİ, ÜST EKSTREMİTE UZUNLUĞU VE EL KAVRAMA KUVVETLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Abstract

Bu çalışmanın amacı, havalı tabanca ve havalı tüfek sporcularının somatotip, vücut yağ yüzdesi, üst ekstremite uzunluğu ve el kavrama kuvvetlerinin karşılaştırılmasıdır. Araştırmaya 30 yıldız ve genç atıcı (havalı tabanca n=15, 6 kadın ve 9 erkek; havalı tüfek n=15, 6 kadın ve 9 erkek) gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcıların somatotip, vücut yağ yüzdesi, beden kütle indeksi, üst ekstremite uzunluğu (kol, üst kol, ön kol ve işaret parmağı uzunluğu) ve el kavrama kuvveti ölçümleri alınmıştır. Araştırma gruplarının somatotip özelliklerinin belirlenmesinde ise Heath Carter metodu, vücut yağ yüzdelerinin hesaplanmasında Siri formülü kullanılmıştır. Havalı tabanca ve havalı tüfek sporcularının antropometrik ve somatotip özelliklerinin karşılaştırılması amacı ile tanımlayıcı istatistikler ve hipotez testleri (parametrik verilerde bağımsız gruplar için t testi, parametrik olmayan verilerde Mann Whitney U testi) SigmaPlot yazılımı aracılığı ile gerçekleştirilmiştir. Havalı tüfek sporcularının havalı tabanca sporcularına göre anlamlı yüksek boy uzunluğu, kol uzunluğu, ön kol ve üst kol uzunluğuna ve anlamlı düşük vücut yağ yüzdesine sahip oldukları tespit edilmekle birlikte; işaret parmağı uzunluğu gruplar arası anlamlı farklı bulunmamıştır. Havalı tabanca sporcuları anlamlı yüksek endomorfi ile mezomorfi (havalı tabanca ve havalı tüfek sırasıyla; endomorfi: 4.0±1.1’e 2.6±0.7, mezomorfi: 5.0±1.9’a 3.5±1.2), düşük ektomorfi skoruna sahiptir (sırasıyla 2.0±0.7’ye 2.7±0.7). El kavrama kuvveti dominant ve non-dominant taraflarda her iki disiplin arasında anlamlı farklı değildir. Havalı tabanca sporcuları endomorfik mezomorf (4-5-2), havalı tüfek sporcularının ise dengeli mezomorf (3-4-3) somatotipe sahiptir. Sonuç olarak; her iki atıcılık disiplini de somatotip ve antropometrik özellikler açısından farklılık göstermektedir (havalı tüfek sporcuları daha uzun ve daha yüksek ektomorfik, havalı tabanca sporcularının daha yüksek vücut yağ yüzdeli ve daha yüksek endomorfik ve mezomorfik) ve antrenörler için bu farklılığın yetenek seçimi ve belirlenmesinde dikkate alınması önerilmektedir.