Bir İllüzyon Olmak Nasıl Bir Şeydir? - Bilincin Bir Yanılsama Olduğu Düşüncesi Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Yanılsamacılık (illüzyonizm) düşüncesi fenomenal bilincin var olmadığını savunur. Buna göre bilince atfedilen fenomenal özellikler sadece aldatıcı bir görünüşten ibarettir. Öznel deneyim sadece bir yanılsamadır. Bu nedenle biz hiçbir türden öznel deneyime sahip değiliz, sadece öznel deneyimin yanıltıcı bir algısına sahibiz. Fenomenal bilinç gerçek olmadığı için bilinç hakkında açıklanması gereken şey fiziksel bir organizmanın nasıl olup da bilinç sahibi olduğu değil, öyle olmadığımız halde neden kendimizi bilinçli olarak algıladığımızdır. Cevaplanması gereken soru nasıl fenomenal deneyime sahip olduğumuz değil, neden fenomenal deneyime sahip gibi göründüğümüzdür. Soruyu bu şekilde sorduğumuzda bilincin zor problemi yerini yanılsama problemine bırakmaktadır. Yanılsamacılık, bilinçle ilgili araştırmalar için teorik bir çerçeve olarak öne sürülmektedir. Bu düşünce, fenomenal deneyimin fiziksel açıklamasının onun aslında bir yanılsamadan ibaret olduğu şeklinde bir teorik çerçeve içinde yapılmaya çalışılmasının, sorunu paradoksal yapısından kurtaracağını savunmaktadır. Bu makalede yanılsamacı argümanların ve bazı teorik yaklaşımların incelenmesi yoluyla yanılsamacı düşüncenin içsel yapısını ortaya koyacağız. Böylece yanılsamacılığın, bilinç paradoksu adını verdiğimiz muammayı nasıl ele aldığına dair bir anlayış geliştirmeye çalışacağız. Diğer taraftan, yapısal nitelikleri bakımından indirgemeci fizikalist yaklaşımların yanılsamacı özellikler taşıdıklarını açıklayacağız. Sonuç olarak, bilincin zor probleminin karakteristik olarak paradoksal olduğu ve yanılsamacılığın bilince bakış açısının Zenon’un hareket ve zaman hakkındaki kanaatleri ile ortak yönlere sahip olduğu açıklanmış olacaktır.