Hakkâri İlinde Üretilen Kabakgillerde Hıyar Mozaik Virüsü’nün DAS-ELISA Yöntemi ile Tespiti

Abstract

Bu çalışmada; Hakkâri ilinde yetiştirilen kabakgil çeşitlerinde zararlı ve ekonomik kayıplara neden olan viral etmenlerden Hıyar mozaik virüsü (Cucumber mosaic virus; CMV), DAS-ELISA (Double Antibody Sandwich Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) yöntemi ile serolojik olarak araştırılmıştır. Bu viral etmenin dünya genelinde ciddi ekonomik kayıplara sebep olduğu yapılan çalışmalar ile bildirilmiştir. Bu çalışmada kullanılan yaprak örnekleri, Hakkâri ilinde kabakgil üretiminin yapıldığı Kırıkdağ, Otluca ve Merzan alanlarından virüs hastalığı açısından şüpheli bulunan yapraklarda sararma, nekroz, mozaik ve şekil bozukluğu semptomları sergileyen kabakgillerden toplanmıştır. Viral belirti gösteren 7 adet karpuz (Citrullus lanatus L.), 5 adet kavun (Cucumis melo L.), 38 adet hıyar (Cucumis sativus L.), 15 adet kabak (Cucurbita sp.), 20 adet bal kabağı (Cucurbita pepo) ve 7 adet acur (Cucumis melo var. flexuosus) olmak üzere toplam 92 adet yaprak örneği Eylül 2022’de toplanmış ve örneklere CMV enfeksiyonunun tanılanması amacı ile DAS-ELISA testi uygulanmıştır. DAS-ELISA testi ile 92 örneğin 29’unda CMV tespit edilmiştir. CMV enfekteli örnek sayısı ile en fazla %31.52 oranında Otluca’da tespit edilmiştir. Kabakgil çeşitlerinde ise test edilen 7 örneğin 6’sında %85.71 ile acurda tespit edilmiştir.