Abstract
Amaç: Bu metodolojik çalışma, Bakım Faktörü Ölçeği’nin Öz Bakım (BFÖ-ÖB) ve Yöneticinin Bakımı (BFÖ-YB) sürümlerini, hemşire örnekleminde Türkçe’ye uyarlayarak, geçerlik ve güvenirliklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Şubat-Nisan 2019 tarihleri arasında, Akdeniz Üniversitesi Hastanesi’nde görevli olan 400 hemşire, çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Veriler, her biri 7’li likert tipinde, 10 maddelik BFÖ-ÖB ve BFÖ-YB kullanılarak, öz bildirim yöntemiyle toplanmıştır.
Türkçeye uyarlanma sürecinde; çeviri, anlamsal inceleme, uzman paneli, geri çeviri, pilot uygulama, son sürüm ve dokümantasyon adımları izlenmiştir. Geçerlilik için Kapsam Geçerlilik İndeksi (KGİ) ve eğik dönüştürme ile Temel Eksen Faktör analizi kullanılmıştır. Güvenilirlik için Chronbach alfa ve test-tekrar test değerleri hesaplanmıştır.
Bulgular: BFÖ-ÖB ve BFÖ-YB sürümlerinin KGİ değerleri sırasıyla 1.00 ve 0.99 bulunmuştur. BFÖ-ÖB 373 hemşire tarafından yanıtlanmış (%93), Kaiser Mayer Olkin (KMO) değeri 0.93, açıklanan varyans % 57 ve faktör yükleri .63-.84 arasındadır. BFÖ-YB, 389 hemşire yanıtlamış (% 97), geçerlilik analiz sonucu KMO değeri 0.96 olup, tek faktörlü yapı varyansın %78’ini açıklamış, maddelerin faktör yükleri .85-.93 arasında bulunmuştur. İki ölçeğin Cronbach alfa katsayısı sırasıyla 0.97 ve 0.92 olarak belirlenmiştir. Test-tekrar test korelasyonlarının BFÖ-ÖB için 0.77, BFÖ-YB için 0.79 olduğu belirlenmiştir. BFÖ-ÖB puan ortalaması 5.87±0.82, BFÖ-YB’nin puan ortalaması 5.81±1.10 bulunmuştur.
Sonuç: BFÖ-ÖB ve BFÖ-YB sürümlerinin Türkçe uyarlaması, araştırmacılar ve yöneticilerin kullanımı için uygun, geçerli ve güvenilir araçlardır.