Affiliation:
1. KTO Karatay Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Tıbbi Hizmetler ve Teknikler Bölümü, Konya, Türkiye
2. T.C Sağlık Bakanlığı, Ankara Altındağ Gültepe Aile Sağlığı Merkezi, Ankara, Türkiye
Abstract
ÖZ
İnsanlar genellikle zorluklarla karşılaştıklarında uyum ve sabır benzeri davranış sergilemelerine rağmen, kanser teşhisi ile karşılaştıklarında gösterdikleri tepki ve başa çıkma mekanizmaları farklılık gösterebilir. Erken evre meme kanseri hastalarının çoğu uyumsuzluk davranışlarına veya klinik depresyona yenik düşer. Bu durumda psikolojik dayanıklılık önemlidir. Latince “resiliens” kökünden türetilmiş olup “yılmazlık, dayanıklılık, sağlamlık, dirençlilik, çabuk iyileşme gücü, zorlukların üstesinden gelebilme gücü, esneklik gibi anlamları da karşılamaktadır. En sık görülen kanser türü olan meme kanserinde karmaşık tedavi süreçlerinden geçmek zorunda olan hastalar; hastalıkla ve hastalığın getirdiği sorunlarla başedebilmek için psikolojik olarak dayanıklı olmalıdır. Hastalığın belirsizliğini ve zorlu tedavi sürecini yaşayan meme kanserinden kurtulanlar, içinde bulundukları süreci kabul ederek eskisi gibi günlük hayatlarına dönmeye çalışırken birçok engelle karşılaşmaktadır. Bu aşamada bir mücadele sürecine girmektedirler. Psikolojik dayanıklılığın gelişiminde, maruz kalınan risklerin etkisini azaltmak ve ortadan kaldırmak için koruyucu ve destekleyici faktörlerin bulunması önemlidir. Meme kanserinin evresi, tedavi süreci, ameliyat sonrası fiziksel egzersiz durumu, bireysel ve sosyal destek mekanizmaları; hastaların rehabilitasyon sürecini, bireyselleşmiş hemşirelik girişimlerini ve yaşam kalitesini iyileştiren psikolojik dayanıklılığı etkilemektedir. Meme kanserinden kurtulanların psikolojik dayanıklılığı; iç destek mekanizmaları (bireyin kişisel özellikleri, bilişsel değerlendirme vb.) ve dış destek mekanizmaları (sağlık çalışanları, aile ve sosyal çevre vb.) arasındaki etkileşimle desteklenebilir. Hastaların zorlu tedavi sürecinde fiziksel egzersiz, eğitim, danışmanlık gibi dış destek mekanizmalarıyla desteklenmeleri gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Psikolojik Dayanıklılık, Meme Kanseri, Cerrahi
Reference50 articles.
1. 1. Menevşe A. Hastalıklara Karşı Tutumların Evrimi. Klinik Psikiyatri. 1999; 2:117-123.
2. 2. DeSantis CE, Ma J, Goding Sauer A, Newman LA, Jemal A. Breast cancer statistics, 2017, racial disparity in mortality by state. CA: A Cancer Journal for Clinicians. 2017;67(6):439-448.
3. 3. Oberguggenberger A, Meraner V, Sztankay M, et al. Health behavior and quality of life outcome in breast cancer survivors: Prevalence rates and predictors. Clinical Breast Cancer. 2018;18(1):38-44.
4. 4. Panjari M, Bell RJ, Davis SR. Sexual function after breast cancer. The Journal of Sexual Medicine. 2011;8(1):294-302.
5. 5. Savi-Çakar F, Karataş Z, Çakır, MA. Yetişkin Yılmazlık Ölçeği: Türk kültürüne uyarlanması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2014;32,22-39.
Cited by
4 articles.
订阅此论文施引文献
订阅此论文施引文献,注册后可以免费订阅5篇论文的施引文献,订阅后可以查看论文全部施引文献