İstanbul’un bir ilçesinde doğrudan gözetimli tedavi gören tüberküloz hastalarının COVID-19’dan etkilenimi

Abstract

Amaç: Koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19)’un Tüberküloz (TB) hastaları üzerindeki etkileri konusunda literatürde kısıtlı bilgiler vardır. Ancak, Dünya Sağlık Örgütü, TB tedavisinin kesilmesinin, COVID-19›un daha şiddetli geçmesine neden olabileceğini belirtmektedir. Bizim çalışmamız, İstanbul›un belirli bir ilçesindeki Verem Savaş Dispanseri (VSD) gözetiminde tedavi gören TB hastalarını incelemek ve COVID-19 pandemisinin bu bireyler üzerindeki etkilerini değerlendirmek amacıyla tasarlanmıştır. Yöntemler: Bu çalışma, İstanbul’un bir ilçesinde VSD gözetiminde tedavi gören 51 TB hastasını kapsamaktadır. Katılımcıların sosyodemografik bilgileri, hastalık durumları ve COVID-19 ile ilgili riskleri üzerine 35 soruluk bir anket hazırlandı. Bu anket telefon yoluyla gerçekleştirildi. Araştırmanın etik kurul ve kurum izinleri alınmıştır. Bulgular: Çalışma evreninin %96,07’sine (n=49) ulaşılarak veri toplanmıştır. Katılımcıların %55,1’i erkek, %95,9’u Türkiye vatandaşıdır. Katılımcıların yaş ortalaması 40,5±17,0 (Min: 3, Mak: 86, Medyan: 40) yıldır. Tedavi sürecinde hastaların %88,9’u video ile, %8,2’si VSD’ye ve %2’si Aile Sağlığı Merkezi’ne başvurmuştur. Katılımcıların %6,1’i COVID-19’a yakalanmıştır. Hastaların %93,9’u TB nedeniyle kendilerini COVID-19 için daha riskli görmektedir. %93,9’u tedavilerine devam ederken, %91,8’i rutin kontroller için VSD’ye gelmiştir. Hastaların COVID-19’a ilişkin önlemlerine bakıldığında, %95,9’u izolasyon kurallarına uyarken, %79,6’sı dengeli beslenmekte, %85,7’si düzenli uyku almakta ve %32,7’si vitamin veya ilaç takviyesi almaktadır. %98,0’i maske, yüz siperliği gibi koruyucu ekipman kullanmıştır. Sonuç: Pandeminin getirdiği kısıtlamalar, hastaların tedaviye erişiminde zorluklara neden olabilir. Ancak bu çalışma, katılımcıların büyük bir kısmının tedavilere devam ettiğini ve VSD ile ilişkilerinin kesilmediğini göstermiştir. Buna rağmen, birçok hasta kendini daha riskli hissetmiştir. Hastaların koruyucu önlemlere tam olarak uymadığı da görülmüştür. Bu nedenle, DGT hastaları için korunma eğitiminin arttırılması ve tedavi erişiminin sürekliliğini sağlamak için önlemlerin alınması gerekmektedir.