Bir Karşılaşma Hikâyesi: Turgut Cansever ve Ernst Diez

Abstract

Makalede, Turgut Cansever'in entelektüel yolculuğunda, Avusturya-Alman sanat tarihi ekolünün önemli temsilcilerinden Ernst Diez'in etkisi incelenmiştir. Diez'in Türkiye'deki akademik çalışmalarında İslam ve Türk sanatı üzerine verdiği dersler ve yazdığı "Türk Sanatı" kitabı, Cansever'in entelektüel gelişiminde büyük rol oynamıştır. Karşılaştığı bu aktörün eserlerini ve metodolojisini Mazhar Şevket İpşiroğlu'nun da desteği ile derinlemesine incelemiş, düşünce dünyasına büyük bir yakınlık geliştirmiştir. Alman sanat tarihçisinin kitabı üzerine yazdığı değerlendirme yazısı, sanat tarihi yaklaşımlarını ve Türk sanatı üzerine getirdiği yenilikçi perspektifleri anlamaya yönelik bir çabayı yansıtmaktadır. Bu çalışma Cansever’in, Diez'in etkisiyle Viyana Ekolünün bağlamsal ve strüktürel analiz yöntemlerini benimsemesine ve sanat eserlerinin arkasındaki düşünce sistemlerini irdelemesine odaklanmıştır. Aynı şekilde kendine özgü mimarlığının kuramsal 'menşei' olarak okunabilecek bu karşılaşma anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Bunun için öncelikle Viyana Ekolünün yaklaşımı ve yöntemi incelenmiş, sonrasında Cansever'in bu sürece nasıl dâhil olduğu sorgulanmıştır.