1. Osmanlı materyalizminin bu özellikleri için bkz. Şükrü Hanioğlu, “Blueprints for a Future Society: Late Ottoman Materialists on Science, Religion and Art”, Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy, ed. E. Özdalga, Routledge, Londra, 2005, s. 28-116.
2. St.-Simon’dan ve eserlerinden haberli bir Osmanlı ve Erken Cumhuriyet entelektüeli bilmiyorum.
Genelde Saint-Simon ve Sensimonizm için bkz. Pierre Ansart, Sociologie de Saint-Simon, PUF, 1969;
François Gallice, "Les Ingénieurs saint-simoniens: Le Mariage de l'utopie et de la raison", Recherches
contemporaines, no 2, Université Paris-X (Nanterre), 1994, s. 5-25; Pierre Musso, La religion du monde
industriel: Analyse de la pensée de Saint-Simon, Editions de l'Aube, 2006; Olivier Pétré-Grenouilleau,
Saint-Simon, l'utopie ou la raison en actes, Biographie Payot, Paris, 2001; Antoine Picon, Les Saint-
simoniens: Raison, imaginaire et utopie, Belin, Paris, 2002.
3. Nilüfer Göle, Mühendisler ve İdeoloji: Öncü Devrimcilerden Yenilikçi Seçkinlere, İletişim, İstanbul, ilk
baskı 1986.
4. Bu terim ne Göle’de ne de Tekeli’de var. Ancak “zayıf tarihsellik” ifadesi kaçınılmaz olarak
modernleşmeyi böyle bir zayıf zeminde yaşamayan “sağlam tarihsellik” toplumsallıklarından söz etmeyi
ima ediyor. Burada “zayıf”ı varolduğuna göre, bir yerlerde de “sağlam”ı bulunsa gerek.
5. İlhan Tekeli, “Geç Aydınlanan Bir Ülkede Erken Aydınlananların İkilemi ve Popülizm”, Modernite
Aşılırken Kent Planlaması, İmge, Ankara, 2001, s. 36.