Veri Zarflama Analizi İle Demir Çelik Sektörünün Etkinliğinin İncelenmesi

Abstract

Kıyaslama, incelemeye alınan birimlerin daha iyi performansa ulaşması amacıyla belirli gösterge ve uygulamaların tüm sürece adapte edilmesi sonucunda gerçekleştirilen devamlı bir süreç olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada, bir etkinlik analiz yöntemi olan veri zarflama analizi ile demir çelik sektöründe dolaylı ihracat değerleri yüksek olan ülkeler özelinde kıyaslamalar yapılmıştır. Çalışmada ülkelerin rekabetçi sanayi performansı endeksi (CIP), demir çelik ihracat rakamları, gayri safi yurt içi hâsıla oranı olarak Ar-Ge harcamaları, üretime dayalı karbondioksit emisyonları, demir çelik ithalatı ve üretici fiyat endeksi değerleri kullanılarak hesaplamalar yapılmıştır. Hesaplama birimlerinden CIP endeksi Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü verilerinden, demir çelik ihracat ve ithalat rakamları Dünya Ticaret Örgütü verilerinden, gayri safi yurt içi hâsıla oranı olarak Ar-Ge harcamaları UNESCO İstatistik Enstitüsü’nden ve üretime dayalı karbondioksit emisyonları OECD veri tabanından derlenerek elde edilmiştir. Hesaplama birimlerinin seçimlerinde ülkelerin küresel iklim krizinin etkilerinin azaltılması, karbon salınımı ve diğer ekonomik göstergelerin demir çelik sektörüne uygun olmasına dikkat edilmiştir. Etkinlik analizi çerçevesinde çalışmada değerlendirmeye alınan ülkeler, Çin, Almanya, Japonya, Amerika Birleşik Devletleri, Güney Kore, Meksika, İtalya, Polonya, İspanya, Türkiye, Fransa ve Kanada olarak sayılabilecektir. Ülkelerin belirlenmesinde World Steel Association tarafından yayımlanan World Steel in Figures 2022 raporu baz alınmıştır. Çalışma sadece dış ticaret, üretim ve ekonomik gelişimin değil aynı zamanda ülke ekonomilerinin sürdürülebilir özellikli yapılarına ve üretimde çevre dostu yaklaşımlarına dikkat çekmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada yöntem olarak veri zarflama analizinin kullanılmasının nedeni olarak, demir çelik sektörünün sosyo-ekonomik değişimlerle olan ilişkisinin kuvvetli olması sonucunda sektörün çok girdili ve çok çıktılı yapıya uygun olduğu gösterilebilecektir. Çalışma, üretime dayalı karbondioksit emisyonlarını, üretici fiyat endekslerini ve demir çelik ithalatını girdi; CIP, demir çelik ihracatı ve gayri safi yurt içi hâsıla oranı olarak Ar-Ge harcamaları değerlerini çıktı olarak işleme almış; çalışmada 2008, 2011, 2014, 2017 ve 2020 yılları için etkinlik analizi hesaplamaları gerçekleştirilmiştir.