İslam ve Spor: Psikososyal Etkiler ve Ahlaki Değerlendirmeler

Abstract

Bu araştırmanın amacı İslam dininin sporcular üzerindeki psiko-sosyal etkilerini incelemektir. Araştırma, karma yöntem araştırma desenlerinden açıklayıcı ardışık desen yaklaşımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu nicel boyuttaki örneklemi kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 336’sı kadın, 610’u erkek toplam 946 sporcu; nitel boyuttaki örneklemi ise benzeşik durum örneklemesi ile belirlenen 20 sporcu oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel boyutunda veri toplama aracı olarak “Sportif Faaliyetlerde İslâm Dini Etki Ölçeği” (SFİDEÖ) kullanılmıştır. Nitel veriler ise ölçek alt boyutlarından elde edilen veriler doğrultusunda 6 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla yapılan yüzyüze görüşmelerden elde edilmiştir. Nicel boyuttaki veriler SPSS paket programı ile betimsel istatistikler, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi ve Pearson korelasyon analizleri ile çözümlenmiştir. Nitel boyuttaki verilerin analizinde MAXQDA-2020 nitel veri analiz programı kullanılmış, betimsel ve içerik analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Araştırma bulguları incelendiğinde; cinsiyete göre otokontrol ve ahlâk alt boyutlarında, spor branşına göre; kıyafet ve karşı cins alt boyutlarında, elde edilen dereceye göre; motivasyon, otokontrol ve ahlâk alt boyutlarında, yapılan antrenman sıklığı ve dindarlık düzeylerine göre; katılım, motivasyon, otokontrol, ahlâk, kıyafet ve karşı cins alt boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir (p.05). Ayrıca yaş ile motivasyon, ahlâk ve kıyafet alt boyutları; spor yaşı ile otokontrol, ahlâk, kıyafet ve karşı cins alt boyutları; gelir ile karşı cins alt boyutları arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir (p