The nuclear family emotional system: the regulatory function of symptoms according to Bowen

Abstract

Założenie o regulacyjnej funkcji objawów psychopatologicznych jest jednym z podstawowych aksjomatów systemowej terapii rodzin. Przyjmuje się, że występujące u niektórych członków rodziny symptomy chorobowe stają się elementem przywrócenia zachwianej równowagi rodzinnej. Amerykański psychiatra Murray Bowen, na podstawie klinicznej obserwacji rodzin, doszedł do wniosku, że ta sama funkcja może być realizowana przez cztery mechanizmy określone jako system emocjonalny rodziny nuklearnej. Zaliczał do nich: 1) tworzenie dystansu emocjonalnego pomiędzy członkami rodziny; 2) konflikty w obrębie diady małżeńskiej; 3) dysfunkcję jednego z małżonków; 4) dysfunkcję dziecka, związaną z nadmierną koncentracją rodziców na jego zachowaniu. Zachowania te podejmowane są intuicyjnie i mają na celu odwrócenie uwagi rodziny od rzeczywistych problemów emocjonalnych w całym systemie. W niniejszym artykule autorzy opisują działanie takich mechanizmów na przykładzie konkretnych przypadków pacjentów klinicznych, wzbogaconych genogramami. Wprawdzie na poziomie behawioralnym wzorce te znacznie różnią się od siebie i przez to mogą ukierunkowywać uwagę terapeuty na problemy indywidualne, w rzeczywistości realizują tę samą funkcję — dążenie do przywrócenia homeostazy w rodzinie. Przyjęcie takiej perspektywy pozwala na nowo rozpoznać cel pracy z pacjentem, otwierając możliwość podejmowania przez specjalistów z zakresu ochrony zdrowia psychicznego interwencji bardziej skutecznych i trwałych.