Principles of patients selection and safety of repetitive transcranial magnetic stimulation – position statement of the Section of Biological Psychiatry of the Polish Psychiatric Association

Abstract

Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (ang. transcranial magnetic stimulation – TMS) jest rozwijaną od lat osiemdziesiątych dwudziestego wieku metodą nieinwazyjnej stymulacji mózgu. TMS serią bodźców (ang. repetitive transcranial magnetic stimulation – rTMS) jest odmianą tej metody, wykorzystywaną coraz szerzej w leczeniu zaburzeń psychicznych. Od kilku lat, obserwuje się w Polsce wzrost liczby ośrodków oferujących terapię z użyciem rTMS oraz coraz większe zainteresowanie pacjentów leczeniem tą metodą. Obecny artykuł prezentuje stanowisko grupy roboczej powołanej przez Sekcję Psychiatrii Biologicznej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, dotyczące kwalifikacji chorych i bezpieczeństwa stosowania TMS w leczeniu zaburzeń psychicznych. Lekarze i personel techniczny powinni,przed rozpoczęciem używania TMS, odbyć staż w ośrodku posiadającym odpowiednie doświadczenie. Aparatura do stymulacji powinna posiadać wymagane certyfikaty bezpieczeństwa. Głównym, psychiatrycznym wskazaniem do stymulacji pozostaje depresja, włącznie z depresją lekooporną. Istniejący stan wiedzy pozwala także stosować rTMS w leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, negatywnych objawów schizofrenii, omamów słuchowych w przebiegu schizofrenii, uzależnienia od palenia tytoniu, zaburzeń poznawczych i zaburzeń behawioralnych w przebiegu choroby Alheimera oraz zespołu stresu pourazowego. Siła bodźców stymulujących i dozowanie stymulacji powinny opierać się na zaleceniach opublikowanych przez Międzynarodową Federację Neurofizjologii Klinicznej. Głównymi przeciwwskazaniami, mogącymi skutkować dyskwalifikacją chorego z terapii pozostają obecność metalowych elementów w ciele, a zwłaszcza elektronicznych urządzeń medycznych w pobliżu cewki stymulującej, padaczka, zaburzenia słuchu, zmiany strukturalne w obrębie mózgu, potencjalnie związane z obecnością ognisk padaczkorodnych, przyjmowanie leków obniżających próg drgawkowy oraz ciąża. Artykuł wymienia także główne działania niepożądane jak indukcja napadu padaczkowego, omdlenia, ból i dyskomfort w trakcie stymulacji oraz wywołanie epizodu hipomanii lub manii z opisem odpowiedniego postępowania.