Defense mechanisms in affective disorders – the state of the art

Abstract

Mechanizmy obronne to nieświadome, automatyczne procesy, które pozwalają nam radzić sobie z napięciami i stresem. Pełnią one znaczącą rolę w utrzymaniu zdrowia psychicznego, ale stosowanie niektórych z nich, szczególnie tych niedojrzałych, silnie zniekształcających rzeczywistość, może być związane z objawami psychopatologicznymi. Liczne badania wykazują związek niedojrzałego stylu obronnego z zaburzeniami nastroju. Osoby z zaburzeniami depresyjnymi i z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym stosują bardziej niedojrzałe mechanizmy w porównaniu z nieklinicznymi grupami kontrolnymi. Jednocześnie mniej polegają na dojrzałych, adaptacyjnych mechanizmach obronnych. Niedojrzałe mechanizmy obronne mogą negatywnie wpływać na przebieg i efektywność leczenia, jednocześnie obserwuje się poprawę w kierunku stosowania dojrzalszych obron pod wpływem psychoterapii i innych działań leczniczych. Oszacowanie poziomu dojrzałości mechanizmów obronnych może okazać się przydatne w procesie diagnostycznym, szczególnie w różnicowaniu zaburzeń depresyjnych z zaburzeniami lękowymi, różnicowaniu pomiędzy podtypami zaburzeń nastroju oraz w ocenie ryzyka zachowań suicydalnych. Wzmocnienie dojrzałych mechanizmów obronnych i zmniejszenie polegania na niedojrzałych może poprawić ogólne funkcjonowanie pacjentów z zaburzeniami nastroju i przyczynić się do zmniejszenia nasilenia objawów psychopatologicznych.