Kırsal Kalkınmada Etkili Sosyo-Ekonomik Değişkenlerin Analizi ve Mekânsal Farklılaşması

Abstract

Araştırmanın temel amacı araştırma kapsamındaki köylerin hanehalkı düzeyindeki sosyo-ekonomik değişkenlerinin mekânsal olarak nasıl farklılaştığını ortaya koymak ve hanehalkı gelir grupları üzerine etki eden değişkenleri belirlemektir. Bu temel amaç çerçevesinde Küçük Menderes Havzasında İzmir ili sınırlarında bulunan beş ilçenin her birinden ikisi ovada, ikisi de dağ-yamaç bölgede konumlanmış dört köy belirlenmiştir. Böylece toplam 20 köyde, oransal örnek hacmi yöntemine göre % 95 güven aralığı ve % 7,5 hata payı ile belirlenen 171 hanehalkı temsilcisiyle görüşülmüştür. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerden yararlanılmış, parametrik ve parametrik olmayan testler kullanılmıştır. Ayrıca hanehalkı gelir grupları arasında geçişkenliğe etki eden faktörler lojistik regresyon analiziyle tespit edilmiştir. Analiz sonuçları dağ-yamaç köylerinin ova köylerine göre sosyo-ekonomik parametreler açısından dezavantajlı durumda olduğunu göstermektedir. Eğitim, hanedeki birey sayısı, toplam işlenen alan, büyükbaş hayvan sayısı ve tarım dışı gelir gibi değişkenlerin gelir grupları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip oldukları bulunmuştur. Kırsal kalkınmanın sağlanabilmesi adına sosyo-ekonomik ve kültürel yatırımların artırılması gerekmektedir. Ayrıca kırsal kalkınmanın, kaynakların daha etkin kullanımını sağlayacak şekilde, kırsal alanların fiziksel ve beşeri kalkınmasını içeren çok boyutlu özellikleri ile bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarının dikkate alınarak planlaması önem taşımaktadır.