YABANCI/İKİNCİ DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİ ALANYAZININDA SURİYELİLER: BİR EĞİLİM ARAŞTIRMASI

Abstract

İç savaş nedeniyle 2011 yılında Suriye’den başlayan göçler, Türkiye’de sosyal uyumu ön plana çıkaran pek çok çalışmanın temelini oluşturmuştur. Uyumun odak noktasında ise dil yer almaktadır. Yabancı/ikinci dil olarak Türkçe öğretimi alanında Suriyeliler, en önemli gündem maddelerinden biri halini almış, akademik çalışmalar bu bağlamda ivme kazanmıştır. Bu çalışmaların değerlendirilmesi, güncel durumu ortaya koymakla birlikte daha sonra yapılacak çalışmalara da yön vermektedir. Bu araştırmada, Suriyeliler özelinde gerçekleştirilen yabancı/ikinci dil olarak Türkçe öğretimi çalışmalarının genel eğilimlerini belirlemek amaçlanmıştır. 68 dergiden 27 İngilizce ve 107 Türkçe olmak üzere toplam 134 makalenin dâhil edildiği araştırma, nitel bir yaklaşımla doküman analizi yöntemine göre tasarlanmıştır. Makalelerin analizinde betimsel içerik analizinden yararlanılmıştır. Makaleler, yayımlandıkları dergiye; derginin tarandığı dizine; yayın yılına; yazar sayısına; araştırma yöntemlerine; örneklem/çalışma grubu özelliklerine; veri toplama yöntemine/aracına, veri analiz yöntemine, temasına ve konusuna göre dağılım açısından incelenmiştir. Analizler sonucunda makalelerin genellikle dil ve edebiyat eğitimi alanında yayınlar yapan, özellikle TR Dizin’de dizinlenen dergilerde yer aldığı; en çok 2020 yılında yayımlandığı, çoğunlukla iki yazarlı olduğu, yaklaşık dörtte üçünün nitel yaklaşımı benimsediği ve bu doğrultuda yarısına yakınının seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerini kullandığı, en çok lisans öğrencileri ve öğretmenler üzerine odaklandığı; verilerin toplanmasında görüşme yöntemini, verilerin analizinde ise içerik analizini öncelediği tespit edilmiştir. Makalelerin tema ve konu bakımından temel dil becerileri başta olmak üzere öğren(i)ci ve öğretici görüşleri/deneyimleri/değerlendirmelerine yoğunlaştığı belirlenmiştir. Araştırma sonuçları çerçevesinde önerilerde bulunulmuştur