GÜLME KURAMLARI İLE LAKAPLARA BİR BAKIŞ

Abstract

İnsanlar arasındaki iletişim sözlü ve sözsüz ifadelerin birlikteliği ile gerçekleşmektedir. Sözlü iletişim, duygu ve düşüncelerin konuşma yoluyla ifade edilmesini içerirken, sözsüz iletişim mimikler, jestler ve vücut dili aracılığıyla gerçekleşir. Her iki iletişim yolunun dengeli kullanılması etkileşimin daha açık olmasına katkı sağlar. Sözsüz iletişim yollarından biri olan gülme; şaşkınlık, gurur, memnuniyet, heyecan, tiksinme, öfke gibi bazı duyguların yansıması olabilmektedir. İnsanları tanımlama yollarından biri olan ve kültürel arka plana sahip lakaplar da çeşitli nedenlerle gülmeye yol açmaktadır. Bu çalışmada, lakapları gülme kuramları çerçevesinde analiz ederek, lakaplardaki mizahi unsurların temelini incelemek amaçlanmıştır. Anket, görüşme ve gözlem yöntemleri kullanılarak toplumun lakapların mizah içerip içermediğine dair görüşleri, lakaplara verilen gülme tepkisi, toplumda mizahi olduğu düşünülen lakaplar ve bu lakaplara neden gülündüğü üzerine çok yönlü bir araştırma yapılarak veriler elde edilmiştir. . Elde edilen veriler gülmenin üç temel kuramı ile değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda bazı lakapların kişiyi tanımlayan bir ad olmanın yanı sıra üstünlük, uyumsuzluk ve rahatlama kuramlarının sunduğu gerekçelerle gülmeye yol açan sözcükler olduğu görülmüştür.