Doğal ve kültürel mirasın korunması bağlamında bir araştırma: Nevşehir ilinin anıt ağaçları

Abstract

Nevşehir, doğal ve kültürel miraslar açısından oldukça zengin bir bölgedir. Peri Bacaları ile ünlü olan bölgede anıt ağaç niteliğindeki doğal mirasların da değeri çok önemlidir. Bu çalışmada Nevşehir İlinin Anıt Ağaçları başlıklı projenin sonuçları hakkında bilgi verilerek kazanımların bilimsel birikime olan yaygın etkisinin artırılması ve tüm kültürel miras paydaşlarının konuya dikkatlerinin çekilmesi amaçlanmaktadır. Nevşehir’de anıt ağaçlar konusundaki çalışmaların azlığı, bu çalışmalarda sahada derleme yöntemlerinin kullanılmaması, kaynak kişiler ile derinlemesine görüşülmemesi, anıt ağaçlar özelinde kültürel mirasa yönelik tespit çalışmalarının henüz tamamlanmamış olması ve yerel halkın bu konudaki düşük farkındalık düzeyi çalışmanın çıkış noktalarıdır. Halkbiliminin alan araştırması yöntemlerine bağlı olarak sahadan derlenen malzeme üzerinde temellendirilen çalışmanın yöntemini katılımcı gözlem, dışarıdan gözlem, kaynak kişilerden yararlanma, derinlemesine görüşme ve arşiv taraması oluşturmaktadır. Çalışmada geçmişten günümüze ağaçlar etrafında şekillenen sözlü kültür belleğinin tespit edilerek bu bilgi birikiminin koruma altına alınması hedeflenmektedir. Bu amaçla çalışma, boyutsal ve görsel nitelikli anıt ağaçların yanı sıra özellikle kültürel anıt ağaçlara odaklanmaktadır. Yapılan saha araştırmasında kırk beş adet anıtsal nitelikli ağaç tespit edilmiştir. Sahadan elde edilen veriler, harita üzerinde sayısallaştırılarak dijital ortama aktarılmış ve bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirilmiştir.