Restoration of the 21st Century Socialism in Latin America: Bolivia and Peru Cases

Abstract

Bu çalışmada 21. yüzyıl sosyalizminin Latin Amerika’da yarattığı değişim iki ülke üzerinden incelenmiştir. İlk olarak 21. yüzyıl sosyalizmi kısaca anlatılmış ve oluşturmayı hedeflediği toplum ve yönetim yapısı açıklanmıştır. Daha sonra Bolivya ve Peru’nun yakın tarihleri ve güncel gelişmeleri incelenmiş, son dönem gelişmeleri 21. yüzyıl sosyalizminin kıtada yarattığı değişim bağlamında değerlendirilmiştir. Bolivya’nın 21. yüzyıl sosyalizmi modelini uygulamış bir ülke oluşu, toplumsal taleplerin ve değişimin daha kolay gözlemlenmesini sağlamaktadır. Ancak Peru uzun süreli siyasi istikrarsızlık yaşayan ve 21. yüzyıl sosyalizminin Latin Amerika’da öne çıktığı dönemde bunu deneyimlememiş bir ülkedir. Her iki ülkede de 2021’de yapılan son seçimleri sosyalist adaylar kazanmıştır. Ancak hem ülkelerin tarihsel süreçleri hem seçilen adayların kariyer farklılıkları iki ülkeyi farklı yere koymaktadır. 21. yüzyıl sosyalizminin Venezuela’da Hugo Chavez ile uygulanışının ardından kıta içerisinde toplumsal bir değişim yaratıp yaratmadığı sorusu ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada söz konusu değişimin Peru’da işbaşına gelen başkanla ve Bolivya’da MAS’ın darbeden sonra iktidara büyük bir destekle geri gelmesiyle gerçekleştiği düşüncesi bu iki ülkenin yakın tarihi, restorasyonu oluşturan koşulların değerlendirilmesi ve seçilen başkanların söylem ve eylemleri üzerinden analiz edilmiştir.